Strony

19 marca 2013

Sługa Boży ks. kpt. rez. Franciszek Strugała (1904 - 1942 r. ) - Proboszcz kraszewicki, Męczennik Dachau

Testament przekazany w obozie przez śp. ks. Franciszka Strugałę brzmiał: „powiedz moim parafianom, że moje cierpienia i śmierć w obozie ofiarowałem za moją parafię, za wszystkich moich parafian, że modliłem się za nich.” Dziś Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego.

Czy kraszewicki proboszcz ks. Franciszek Strugała zostanie ogłoszony Błogosławionym ?
Niedziela częstochowska 44/2000" pisała … w stosunku do innych męczenników Dachau zostały rozpoczęte procesy beatyfikacyjne. Są to: Sługa Boży ks. Stanisław Ogłaza, zamordowany 24 maja 1942; Sługa Boży ks. Stefan Jarzębski, zamordowany 6 maja 1942; Sługa Boży ks. Franciszek Strugała, zamordowany 2 kwietnia 1942."

Franciszek Strugała  urodził się  23 marca 1904r. w miejscowości Jaworzno k/Wielunia, ( obecnie powiat Olesno, woj opolskie). Miał braci: Piotra, Andrzeja i trzy siostry Antoninę, Katarzynę i Helenę.
(poniżej akt urodzenia Franciszka Strugały 23/1904  parafia Jaworzno)

 
Jaworzno 27/03/1904 o 13:00,
Ojciec: Paweł Strugała, rolnik, zam. w Jaworznie, lat 35,
Świadkowie: Nikodem Światowski 35, Józef Jabłonka 22, rolnicy zam. w Jaworznie,
Dziecko: chłopczyk, ur. 23/03/1904 o 17:00 w Jaworznie,
Matka: Teofila zd. Krawczyk, lat 32,
Imię na chrzcie: Franciszek,
Chrzestni: Antoni Głuch i Marianna Wicens(?).

Rodzice prowadzili własne gospodarstwo rolne w Jaworznie. Po ukończeniu szkoły powszechnej w rodzinnej wiosce rozpoczął naukę w gimnazjum w Częstochowie, z którego w późniejszych klasach przeniósł się do Liceum im. Piusa X we Włocławku. Egzamin dojrzałości zdał w dniu 2 czerwca 1925 r. W tym roku wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku. Po pierwszym roku studiów zwrócił się do biskupa częstochowskiego z prośbą o przyjęcie do Seminarium Duchownego Diecezji Częstochowskiej w Krakowie. Biskup Zdzitowiecki wyraził zgodę. Studia w Krakowie rozpoczął l października 1926 r., uczęszczając na II rok Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego.


Święcenia kapłańskie przyjął 9 czerwca 1929 r z rąk biskupa Teodora Kubiny. Uroczystość odbyła się w katedrze Świętej Rodziny w Częstochowie. Do końca stycznia 1930 r. przebywał jeszcze w Seminarium Duchownym, gdzie uzupełniał studia uniwersyteckie.
 Po otrzymaniu święceń kapłańskich został wysłany do pracy duszpasterskiej na czasowe zastępstwo w parafii Danków w dniu 24 czerwca 1929 r. Pracował tu w okresie miesięcy wakacyjnych, a po wakacjach powrócił do Seminarium w Krakowie, kontynuując studia.
W dniu 25 stycznia 1930 r. został wikariuszem w  parafii Bęczkowice, skąd dojeżdżał do Krakowa celem zakończenia studiów. Absolutorium uniwersyteckie otrzymał w czerwcu 1930 r. W Bęczkowicach w 1930 założył oddział Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, który po kilku latach już jednak nie działał.
W dniu 9 grudnia 1930 r. został mianowany prefektem etatowym w szkołach powszechnych w Częstochowie. Pełnił wtedy funkcje nauczyciela religii szkoły elementarnej w Częstochowie. Rezydował  wówczas przy parafii św. Zygmunta w Częstochowie. Po upływie roku został przeniesiony na stanowisko wikariusza w Zawierciu z jednoczesną nominacją na prefekta kontraktowego. W latach 1931-32 był wikariuszem parafii pw. Św. Piotra i Pawła w Zawierciu  a także nauczycielem religii w prywatnej szkole handlowej Karczewskiej w Zawierciu. Później otrzymał nominację w dniu 11 września 1933 r. na prefekta etatowego w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim w Wieluniu, a od 17 stycznia 1934 r. uczył religii także w Szkole Dokształcającej. Pełnił funkcje wikariusza w parafii św. Michała Archanioła, także nauczyciela religii w prywatnym gimnazjum w Wieluniu. W 1934 r. reaktywował w tym mieście Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej. Za jego pobytu pracowało tam kilka kółek wychowawczych.
W tymże roku (1934)  obejmuje wikariat w parafii p.w. św. Józefa w Strzemieszycach i posługuje tam do połowy 1935 roku. Obok pracy duszpasterskiej redagował wraz z miejscowym proboszczem ks. Mieczysławem Rogójskim dodatek parafialny do Niedzieli.
Doceniając zaangażowanie w pracy w stowarzyszeniach katolickich, zwłaszcza w stowarzyszeniach młodzieżowych, biskup Kubina wyznaczył go w dniu 11 lipca 1935 r. do pracy w Diecezjalnym Instytucie Akcji Katolickiej w Częstochowie. Od 31 lipca 1935 pełnił funkcje Sekretarza Generalnego Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży w Częstochowie. Był również asystentem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej.

W czerwcu 1937 r. otrzymał nominację na administratora parafii Kraszewice w dekanacie wieruszowskim, a w dniu 30 kwietnia 1938 r. został mianowany proboszczem tejże parafii. W parafii p.w. św. AP. Piotra i Pawła w  Kraszewicach. mieszkał wówczas jako emeryt ks. Leon Kempski. Ks. Strugała podjął prace remontowe na plebanii podnosząc ją o piętro. Nie zdołał  jednak dokończyć prac przed wybuchem wojny. Zaraz w pierwszym roku swego pobytu w Kraszewicach zyskał sobie zaufanie miejscowych wiernych. Za zgodą władzy diecezjalnej piastował stanowisko radnego w radzie gromadzkiej i gminnej.
Ksiądz Franciszek Strugała posiadał wojskowy stopień  kpt. rez.; mianowany został kapelanem rez. dnia 28 kwietnia 1939r. (ze starszeństwem od 1 stycznia 1939r.).
Po wybuchu wojny pod okupacją niemiecką z terenów włączonych do Warthegau (Kreis Velun) wszyscy kapłani zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Dachau. Większość z nich zamordowano. Na terenie powiatu wieluńskiego pozostała tylko jedna parafia w Rudzie k. Wielunia.
Proboszcz parafii Kraszewice ks. Franciszek Strugała został aresztowany przez Niemców 6 października 1941r. Kronika parafii podaje „Z chwilą aresztowania proboszcza kościół został zamknięty i zapieczętowany. W tym czasie został doszczętnie ogołocony, sprofanowany poprzez rozsypanie Postaci Eucharystycznych od stopni ołtarza do zakrystii”.
    Wg relacji rodzinnej (p. Andrzej Franczyk) żandarmi ostrzegli wcześniej ks. Strugałę, o aresztowaniu. Prawo kanoniczne zezwalało na opuszczenie parafii w chwilach zagrożenia życia. Ks. Strugała powiedział jednak, że przysięgał iż ołtarza nie opuści. W nocy ci sami żandarmi, którzy go ostrzegli, już nie byli tacy „przyjaźni”, bo nie pozwolili mu nawet zabrać ciepłej odzieży a była wtedy wczesna, zimna jesień. W tą  pamiętną noc ks. Strugała poszedł do kościoła modlić się i właśnie spod ołtarza zabrali go żandarmi (przekaz rodzinny siostry księdza Heleny, która mieszkała wtedy na parafii w Kraszewicach).

Kościół parafialny zdewastowano. Księdza Strugałę osadzono w obozie przejściowym w Konstantynowie.  30 października 1941r. został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau (nr obozowy 28313). Podczas obozowego życia i nieludzkich cierpień w obozach niemieckich w Konstantynowie, a zwłaszcza w Dachau, pozostał wierny kapłaństwu Chrystusowemu. Wyczerpany do ostateczności nieznośnymi warunkami obozowymi w zimie i wiosną 1942 r. (Wielki Post) bardzo ciężko zachorował. Na skutek doznanych tortur zmarł z wycieńczenia i bólu śmiercią męczeńską 2 kwietnia 1942 roku w wieku 38 lat.
Uroczyste rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego odbyło się w katedrze włocławskiej w dniu 26 stycznia 1992 r. o godz. 15.00. Od tego momentu zamordowanym kapłanom, wyznaczonym do procesu beatyfikacyjnego, oficjalnie przysługiwał tytuł Sługa Boży.  
Już po zakończeniu zbierania dokumentów i działalności trybunału rogatoryjnego nadeszła informacja, przekazana przez siostrę zakonną Eleonorę Ciomek pochodzącą z parafii w Kraszewicach, iż po zakończeniu wojny (prawdopodobnie w 1949r.)  przybył do Kraszewic ks. Biskup z Włocławka, były więzień Dachau. Wizyta jego była prywatna i podczas niedzielnej sumy wygłosił kazanie, w którym wyjaśnił że musiał tu przybyć, aby wypełnić testament przekazany mu w obozie przez śp. ks. Franciszka Strugałę.  Brzmiał on prawie dosłownie: „powiedz moim parafianom, że moje cierpienia i śmierć w obozie ofiarowałem za moja parafię, za wszystkich moich parafian, że modliłem się za nich.”
Za jego postawę męczeńską Kościół przyznał mu tytuł Sługi Bożego.
W dniu 13 czerwca 1999 r. ks. Franciszek Strugała został oficjalnie ogłoszony jako Sługa Boży.



Publikacje:
Ks. Franciszek Strugała napisał: Krótki rys historyczny Katolickich Stowarzyszeń Młodzieży w Częstochowie. (W: Jednodniówka wydana z okazji Zjazdu Katolickiego w l0-lecie istnienia diecezji częstochowskiej, Częstochowa 1936

Upamiętnienie
Na ścianie kościoła w Kraszewicach mieszkańcy ufundowali  tablicę pamiątkową poświęconą ks. Franciszkowi Strugale. Widnieje na niej napis:
„Ty kapłanem na wieki.
KS. FRANCISZEK STRUGAŁA
PROBOSZCZ PARAFII KRASZEWICE
ZGINĄŁ W DACHAU DNIA 2.4.1943r.
WDZIĘCZNI                        PARAFIANIE”
Ks. Strugała został upamiętniony również na pomniku ofiar I i II wojny światowej w Kuźnicy Grabowskiej. Jedna z ulic Kraszewic nosi jego imię.

Opracował : Jerzy Krzywaźnia ( nauczyciel historii w Szkole Podstawowej im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej)  Rojów dnia 13.05.2013

Pragnę złożyć serdeczne podziękowania P. Andrzejowi Franczykowi (krewnemu Sługi Bożego) za wspólne odtwarzanie historii życia ks. Franciszka Strugały.


Bibliografia

1.                  Związek J. Błogosławieni i słudzy Boży z Archidiecezji Częstochowskiej, „Regina Poloniae", Częstochowa 1999
2.                  Jacewicz W., Woś J. Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939-1945, t. 2,
3.                  "SCHEMATISMUS UNIVERSI VENERABILIS CLERI SAECULARIS ET REGULARIS DIOECESIS CZĘSTOCHOVIENSIS PRO ANNO DOMINI 1926." CZĘSTOCHOVIAE TYPIS F. D. WILKOSZEWSKI  z lat 1926, 1931, 1932, 1934, 1935, 1936
4.                  Jednodniówka wydana z okazji Zjazdu Katolickiego w 10-lecie istnienia Diecezji Częstochowskiej s.35 (http://www.polona.pl/dlibra/doccontent?id=7179&from=FBC)
5.      Związek J. Katolickie stowarzyszenia społeczne w diecezji częstochowskiej (1925-1939), Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, 1994
6.      "KATALOG KOŚCIOŁÓW I DUCHOWIEŃSTWA DIECEZJI CZĘSTOCHOWSKIEJ NA ROK 1939." CZĘSTOCHOWA 1939, NAKŁADEM KURII CIECEZJALNEJ, DRUK F. D. WILKOSZEWSKIEGO. s.  109
7.      Kapelani wrześniowi : służba duszpasterska w Wojsku Polskim w 1939 r. : dokumenty, relacje, opracowania : praca zbiorowa / pod redakcją Wiesława Jana Wysockiego, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2001,
8.      Wykaz kapelanów, służących czynnie lub w rezerwie w WP w okresie pokojowym w latach 1923-1939 (P-T) http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/378_11574.html ( dostęp na 13.03.2013) 
9.       Malak, Henry M. "Klechy" w obozach śmierci: wspomnienia byłego więźnia obozów w Stutthof, Sachsenhausen, Dachau, SchwäbischGmünd, I. Rabsztyn, 1948,
10.  Związek J. W 50. rocznicę śmierci bp. Teodora Kubiny Pierwszy Biskup Częstochowski (5)  http://www.niedziela.pl/artykul/1635/nd/Pierwszy-Biskup-Czestochowski-5 Edycja częstochowska 10/2001( dostęp na 13.03.2013
11.  Martyrologium http://www.niedziela.pl/artykul/782/nd/Martyrologium Edycja częstochowska 44/2000 ( dostęp na 13.03.2013)




Ikonografia :
1.       Zdjęcie ks. Franciszka Strugały -Sekretarza Generalnego Katolickich Stowarzyszeń Młodzieży Męskiej (1935) źródło:  Jednodniówka wydana z okazji Zjazdu Katolickiego w 10-lecie istnienia Diecezji Częstochowskiej s.17 


2.       Oddział KSMŻ w Wieluniu. Wśród druhen ks. Stanisław Banasiński dyrektor Gimnazjum Biskupiego i ks. asystent Franciszek Strugała ( źródło:  Jednodniówka wydana z okazji Zjazdu Katolickiego w 10-lecie istnienia Diecezji Częstochowskiej s.30)



3.       Ks. Sekretarz Generalny na odprawie kierownictw KSM w Wieluniu ( źródło:  Jednodniówka wydana z okazji Zjazdu Katolickiego w 10-lecie istnienia Diecezji Częstochowskiej s.61)

4.       Tablica upamiętniająca ks. Franciszka Strugałe na ścianie kościoła w Kraszewicach (zdjęcie- archiwum autora 2004)

Pomyłkowo wpisano datę  o rok późniejszą niż podaje dotychczas ustalona bibliografia (wyjaśnienie autora)

5.       Pomnik ofiar I i II wojny światowej w Kuźnicy Grabowskiej (zdjęcie- archiwum autora 2004)



Tablica pamiątkowa w kościele w Jaworznie (fot. Andrzej Franczyk 2013)

 Nagrobek symboliczny ks. Franciszka Strugały na cmentarzu w Kraszewicach ( fot. Magdalena Jeziorna 2017)

 Tablica pamiątkowa na cmentarzu w Kraszewicach (fot. Magdalena Jeziorna 2017 )
 

Można prywatnie modlić się za wstawiennictwem ks. Franciszka i wspominać zwłaszcza w dniu rocznicy urodzin 23 marca i śmierci 2 kwietnia 1942 oraz 29 kwietnia – Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w czasie II wojny światowej oraz 13 czerwca 1999 r. kiedy ks. Franciszek Strugała został oficjalnie ogłoszony jako Sługa Boży.

Będę wdzięczny za pomoc w dalszym uzupełnieniu biogramu Sługi Bożego