W 77. rocznicę wybuchu II wojny
światowej uczniowie Szkoły Podstawowej im. Kardynała Karola Wojtyły w Kuźnicy Grabowskiej
rozpoczęli nowy rok szkolny 2016/2017.
Uroczystość zainaugurowano mszą
świętą, która została odprawiona na dziedzińcu szkoły - miejscu, gdzie w czasie
II wojny światowej zginęło 66-ciu okolicznych mieszkańców. Miejsce to
upamiętnia tablica zamieszczona na ścianie budynku, przy której warte zaciągnęli
harcerze 35. Drużyny im. Tadeusza Kościuszki.
Podczas inauguracji odsłonięto
tablicę pierwszego powojennego kierownika Szkoły Podstawowej w Kuźnicy
Grabowskiej - Stanisława Sumy.
Inicjatorem uczczenia Stanisława Sumy
był prezes Stowarzyszenia Ruch Samorządowy im. prof. M. Falskiego Michał Krzak,
a fundatorem wspomniane już stowarzyszenie.
W tej niecodziennej uroczystości
uczestniczyli wyjątkowi goście. Absolwenci – uczniowie, których w latach 1945-
1948 uczył kierownik Suma: Zofia Dubis (Grabowska), Józef Gabryś, Janina Jany (Zacharzewska),
Andrzej Krzak, Edward Kubiak, Kazimierz Nowak, Józef Owczarek, Ryszard
Płóciennik, Zofia Zadka (Sobiesińska), Antoni Zadka. Swą obecnością zaszczycili
nas również: ksiądz proboszcz Piotr Paś, wójt Gminy Kraszewice Paweł Koprowski,
prezes Stowarzyszenia Ruch Samorządowy im. prof. M. Falskiego, Michał Krzak,
Przewodniczący Rady wraz z radnymi, sołtys Kuźnicy Grabowskiej Leon Owczarek z
Radą Sołecką.
Po uroczystości odsłonięcia i
poświęcenia pamiątkowej tablicy goście i absolwenci wczesnych lat powojennych złożyli
kwiaty. Zuchy ze Słonecznej Gromady zaprezentowały wiązankę utworów
patriotycznych.
Uroczystość uwieczniono wpisami do
Pamiątkowej Księgi Honorowej. Po części oficjalnej, przy herbatce
był czas na wspomnienia.
Znaczenie Stanisława Sumy dla odbudowy oświaty w Kuźnicy Grabowskiej
22 stycznia 1945 zakończyła się okupacja niemiecka w Kuźnicy Grabowskiej. Już trzy tygodnie później 12 lutego Stanisław Suma przeprowadził zapisy dzieci do szkoły, zgłosiło się wtedy około 150 uczniów. Dwa dni później złożył meldunek w Inspektoracie Szkolnym w Wieluniu o stanie przygotowania do rozpoczęcia nauki. W następnych dniach 15 - 17 lutego, rodzice uczniów wykonali doraźny remont pomieszczeń w remizie strażackiej, gdzie miała być reaktywowana szkoła oraz zwieźli drewno opałowe na potrzeby szkoły. 19 lutego S. Suma przeprowadził egzaminy kwalifikujące poszczególne dzieci do klas I - IV. Zapoznał się wtedy z uczniami, których znaczna część z powodu okupacji była przerośnięta. Zajęcia w klasach III i IV rozpoczęły się 21 lutego. Po miesiącu, do pracy nauczycielskiej, włączyła się żona p. Sumy - Janina i wtedy podejmują naukę klasy I i II.
18 czerwca mimo sprzeciwu władz leśnych, które chciały zająć budynek - kierownikowi szkoły udało się przeprowadzić szkołę do tzw. pałacyku, w którym, na cele szkolne, wydzielono 4 pomieszczenia i mieszkanie dla nauczycieli. Właścicielem budynku był PFZ w Łodzi, a mieściły się w nim biura GS. Zakończenie skróconego roku szkolnego miało miejsce 14 lipca. Na 139 uczniów, 122 promowano do klas wyższych. W ciągu roku szkolnego zaznaczał się stały odpływ uczniów, którzy ze swoimi rodzicami udawali się na Ziemie Odzyskane. Rok szkolny 1945 był najkrótszym rokiem w dziejach kuźnickiej szkoły. Trwał zaledwie od 21 lutego do 14 lipca.
1945/46
Nowy rok szkolny rozpoczęto 3 września nabożeństwem szkolnym w kościele
w Kraszewicach. W pięciu klasach kuźnickiej szkoły podjęło naukę 134 uczniów. 16 lutego 1946 Sumowie przeprowadzili powszechny spis ludności. Pierwsza po wojnie konferencja rejonowa ogniska ZNP Kuźnica Grabowska w Kraszewicach miała miejsce 18 maja, zaś 25 maja nauczyciele przeprowadzili w Kuźnicy Grabowskiej spis uprawnionych do głosowania ludowego (referendum). 28 czerwca miało miejsce uroczyste zakończenie roku szkolnego. Ze 120 uczniów promocję uzyskało 118.
1946/47
Naukę w sześciu klasach podjęło 157 uczniów. Realizowano wówczas plan tzw. szkoły II stopnia z trzema nauczycielami, brak było jednak trzeciej siły pedagogicznej. W czerwcu uczniowie klas starszych wzięli udział w pięciodniowej wycieczce do Gdyni. Uroczystość zakończenia roku szkolnego odbyła się 27 czerwca. Na 159 uczniów 129 otrzymało promocję do klas następnych.
1947/48
Nowy rok szkolny i tym razem znowu rozpoczęto nabożeństwem w dniu 5 września.
W siedmiu klasach naukę podjęło 139 dzieci. Nauczanie w siedmiu klasach nadal prowadziło tylko dwoje nauczycieli świeckich (Sumowie ) i nauczyciel religii - ksiądz Stanisław Sapota. Klasy V, VI, VII uczyły się łącznie. Na obiecany trzeci etat brak było nauczyciela. Jedynie przejściowo praktykował tu niewykwalifikowany nauczyciel. Kierownik szkoły wystąpił z pismem do PFZ o przydzielenie na stałe budynku podworskiego szkole, dostał jednak odmowną odpowiedź.
21 września zostaje odsłonięty pomnik ku czci poległych w latach 1939 - 1947. Po przemówieniach przedstawicieli władz uczniowie recytowały wiersze i składają kwiaty. Następnie odbywa się defilada. W lutym odbyła się w szkole konferencja rejonowa ogniska ZNP Kuźnica Grabowska. Omawiany był problem włączenia nauczycieli do propagowania idei spółdzielczości produkcyjnej. 1 maja nauczyciele tutejszej szkoły wzięli udział w wycieczce członków Ogniska ZNP na Międzynarodowe Targi Poznańskie.
23 czerwca odbyło się zakończenie roku szkolnego, promowano 114 uczniów na 140. Szkołę opuszcza dziewięciu pierwszych w dziejach wsi absolwentów pełnej siedmioklasowej szkoły podstawowej.
1948/49
W sierpniu nauczycielskie małżeństwo J. S. Sumowie przenosi się do szkoły
w innej miejscowości ( prawdopodobnie w Żytniowie). Kierownictwo przejmuje nauczycielka z powiatu kaliskiego Janina Sikorska. Warunki nauki w kuźnickiej szkole po II wojnie światowej były trudne. W jednej sali lekcyjnej musiały czasem się uczyć dwie klasy. Były one bardzo liczne, do jednej klasy chodziło około 30 osób, a najstarsi uczniowie mieli nawet po 17 lat.
W sierpniu nauczycielskie małżeństwo J. S. Sumowie przenosi się do szkoły
w innej miejscowości ( prawdopodobnie w Żytniowie). Kierownictwo przejmuje nauczycielka z powiatu kaliskiego Janina Sikorska. Warunki nauki w kuźnickiej szkole po II wojnie światowej były trudne. W jednej sali lekcyjnej musiały czasem się uczyć dwie klasy. Były one bardzo liczne, do jednej klasy chodziło około 30 osób, a najstarsi uczniowie mieli nawet po 17 lat.
Stanisław Suma ( zdjęcie wykonane przed 1960)
Przed II wojną światową Stanisław Suma pracował w szkole w Muchach (1935).
