Strony

11 czerwca 2025

Józef Bolek - zapomniany bohater bitwy o Monte Cassino

To już trzeci żołnierz spod Monte Cassino pochodzący z Mielcuch. Co stało się z nim po wojnie? Tego nie wiem — może ktoś z Was zna jego historię?


Józef Bolek – żołnierz spod Monte Cassino

Józef Bolek, syn Antoniego Bolka i Antoniny z domu Bednarz, urodził się 9 marca 1913 roku w Mielcuchach — dziś leżących w gminie Czajków, powiecie ostrzeszowskim, w województwie wielkopolskim. Pochodził z dużej rodziny — miał aż dziesięcioro starszego rodzeństwa. Wśród nich byli bracia: Franciszek, Aleksy Leon i Stanisław, oraz siostry: Marianna, Antonina, Łucja, Stanisława, Eleonora, Józefa i Teofila.

Po wybuchu II wojny światowej jego los potoczył się dramatycznie. 18 września 1939 roku został aresztowany przez Sowietów w Włodzimierzu. Trafił do kilku obozów pracy: najpierw do Krzywego Rogu na Ukrainie, później do łagru Siewżełdorłag w Republice Komi, a następnie do obozu w Juży, w obwodzie iwanowskim.

Po podpisaniu układu Sikorski–Majski został zwolniony i 4 września 1941 roku wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR. W miejscowości Tatiszczewo rozpoczął służbę w formującej się Armii Andersa. Przeszedł z nią cały szlak bojowy II Korpusu Polskiego, biorąc udział m.in. w jednej z najważniejszych i najkrwawszych bitew kampanii włoskiej — bitwie o Monte Cassino. Służył w 31. Kompanii Sanitarnej, niosąc pomoc rannym na polu walki.

Odznaczenia

Za udział w walkach został odznaczony Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino nr 43198 (figuruje jako szer. Józef Bolek, ur. 1913, nr służbowy 202).

Żródła:

Józef Bolek 1913–… – Nasi krewni

31 Kompania Sanitarna - krzyz.montecassino.eu

Wyniki wyszukiwania osób represjonowanych - Indeks Represjonowanych

Wojskowe Biuro Historyczne

7 czerwca 2025

Władysław Jeziorny (1914-1969) - żołnierz Armii Andersa

Informacje o tym bohaterze pochodzącym z Mielcuch przekazał mi pan Stanisław Bednarek, któremu pragnę złożyć serdeczne podziękowania za cenną inicjatywę i pamięć.

Współczesne możliwości, jakie daje internet, pozwalają historykowi odtworzyć biogram nawet na podstawie szczątkowych informacji — czasem udaje się dotrzeć nie tylko do faktów, ale i do fotografii. Dzięki temu możemy ocalić od zapomnienia losy ludzi, którzy zapisali się w historii, choć ich nazwiska dziś pozostają mało znane.

Taką postacią jest Władysław „Walter” Jeziorny — żołnierz II Korpusu Polskiego, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Choć od jego śmierci minęły już dekady, pamięć o nim nie powinna zaginąć.


 Władysław „Walter” Jeziorny

Władysław Jeziorny urodził się 21 czerwca 1914 roku w Mielcuchach jako syn Stanisława i Franciszki z domu Zdych. Miał sześcioro rodzeństwa: Mariannę (1900–1989), Leona (1902–1902), Józefa (1903–1987), Józefę (1906–1938), Antoniego (1908–1994) oraz Janinę (1920–1985).

24 maja 1931 roku zmarła jego matka, Franciszka. Wkrótce potem, 12 stycznia 1932 roku, jego ojciec zawarł ponowny związek małżeński z Marianną Jeziorek.

Władysław Jeziorny służył jako kanonier w 6 Pułku Artylerii Lekkiej, będącym częścią 6 Lwowskiej Brygady Piechoty w składzie 5 Kresowej Dywizji Piechoty II Korpusu Polskiego. Jego rocznik i numer ewidencyjny to 1914/75. 

Brał udział w bitwie pod Monte Cassino, za co został odznaczony Krzyżem Pamiątkowym nr 21592.

Warto zaznaczyć, że 5 Kresowa Dywizja Piechoty odegrała istotną rolę w kampanii włoskiej podczas II wojny światowej, uczestnicząc w bitwach pod Monte Cassino, Ankoną, na Linii Gotów oraz w zdobyciu Bolonii. Po zakończeniu działań wojennych, wielu żołnierzy tej dywizji osiedliło się na emigracji, głównie w Wielkiej Brytanii i Kanadzie.

Zmarł w 6 lutego 1969 roku w Kanadzie, mając 54 lata.



Data urodzenia: 20 czerwca 1914 r., Polska

Data śmierci: 6 lutego 1969 r. (w wieku 54 lat), Bow Island, dystrykt spisowy Medicine Hat, Alberta, Kanada

Miejsce pochówku: Cmentarz Taber Memorial Garden, Taber, dystrykt spisowy Lethbridge, Alberta, Kanada

Miejsce grobu: Sekcja E, kwatera B16, rząd S6, grób P8

Źródła:

Władysław Jeziorny 1914–1969 – Nasi krewni

6 Pułk Artylerii Lekkiej - krzyz.montecassino.eu

Wladyslaw “Walter” Jeziorny (1914-1969) - Find a Grave Memorial

 

Kanonier – stopień wojskowy w artylerii. Odpowiednik stopnia szeregowego w innych rodzajach wojsk.

 

2 czerwca 2025

100 lat temu gen. Haller odsłonił w Ostrzeszów pomnik powstańców wielkopolskich

29 maja 2025

Projekty Fundacji Znaki Pamięci

 Zgłosiłem naszych bohaterów do projektów Fundacji Znaki Pamięci. Zachęcam do dalszego uzupelniania tej bazy danych.

„Słownik Biograficzny Żołnierzy 2 Korpusu Polskiego”, zawiera biogramy żołnierzy tej formacji. Projekt ma na celu dokumentowanie losów Polaków walczących w szeregach 2 Korpusu Polskiego podczas II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem ich drogi wojennej, życia osobistego i powojennych losów






Stanisław Lipka (1908-1968)



"Baza Grobów Żołnierzy 2 Korpusu Polskiego"

21 maja 2025

Sylwetki Kuźnickiego Dworu (3) - Jan Kanty Wierzbicki



 Jesień 1828 roku w Kuźnicy Grabowskiej była wyjątkowo cicha. Słota i wilgoć spływały z nieba ciężkimi kroplami, a dwór – zazwyczaj tętniący życiem dzierżawców i pracowników – wydawał się pogrążony w zadumie. W jednym z chłodnych pokoi, przy zamglonym oknie, dogasało życie Jana Kantego Wierzbickiego.

Był człowiekiem szlachetnie urodzonym, lecz los rzucał go nie w salony, lecz w miejsca pracy i obowiązku. Przyszedł na świat 26 października 1786 roku, w Praszce, w rodzinie drobnoszlacheckiej – syn Marcina i Marianny ze Śląskich. Od wczesnych lat życie Jana Kantego toczyło się w rytmie obowiązku wobec ziemi i ludzi, którym przewodził.

Na początku lat 20. XIX wieku los sprowadził go do Ostrowa Kaliskiego, gdzie objął urząd wójta. Tam, 6 lutego 1820 roku, poślubił Mariannę Ochanowską – córkę Romana i zmarłej już wtedy Magdaleny. Ślub odbył się uroczyście – świadkami byli znamienici szlachcice: Roman Kiełczyński, dziedzic dóbr Dęmbna, i ksiądz kustosz Łukasz Trafarski.



Ich życie wspólne zaczęło się pod dobrym znakiem – w ostrowskim dworze, który nie tylko był miejscem pracy, ale i domem. Tam właśnie 2 lutego 1821 roku przyszła na świat ich córka, Teodora. Narodziny poświadczył sam dziadek, Roman Ochanowski, a także leśniczy Karol Forma. Radość w rodzinie potęgowała się jeszcze w sierpniu, kiedy siostra Marianny – Agata – wyszła za Sylwestra Szafrańskiego, sekretarza Komisji Wojewódzkiej. Dwór ostrowski znów stał się świadkiem rodzinnych wydarzeń.

W 1823 roku urodził się syn – Jan Józef. Był to czas, gdy Jan Kanty Wierzbicki objął funkcję posesora dóbr ostrowskich. Dwór tętnił życiem, codziennymi zajęciami, a gospodarska ręka Wierzbickiego wprowadzała porządek i rozwój.

Około 1825 roku Wierzbiccy przenieśli się do Kuźnicy Grabowskiej – nowej siedziby dzierżawy. Tamtejszy dwór, skryty wśród borów i podległy starostwu grabowskiemu, stał się ich nowym domem. Mimo iż majątek należał do możnego Atanazego hrabiego Raczyńskiego, to właśnie Jan Kanty dźwigał na sobie trud zarządzania nim – obowiązek, który spełniał z godnością i oddaniem.

Lecz los, który hojnie obdarzył go rodziną i zaufaniem społeczności, zbyt szybko upomniał się o jego życie. 23 listopada 1828 roku, w wieku 42 lat, Jan Kanty Wierzbicki zmarł w kuźnickim dworze. Jego odejście zgłosili sołtys Franciszek Graboski i rolnik Szymon Kołaczek – prości ludzie, którzy darzyli go szacunkiem. Trzy dni później, 26 listopada, został pochowany na cmentarzu w Kraszewicach. Pozostała po nim żeliwna tablica – najstarszy materialny ślad dziedzictwa tego miejsca.

Wdowa Marianna musiała sama stawić czoła codzienności. W 1839 roku, gospodarując dalej dobrami, wydzierżawiła hutę w Czajkowie oraz dwie kuźnickie huty Samuelowi Boruchowi Lindauowi – przedsiębiorcy z Lipia i Dankowa.

Teodora, ich córka, dorosła i również zawarła związek małżeński – 2 lutego 1841 roku wyszła za Romana Ostapowicza, młodego szlachcica z Kalisza. Ich syn, urodzony w 1843 roku, otrzymał trzy imiona: Jan Kanty Tomasz Hamilkar – być może ku pamięci dziadka, którego już nie mógł poznać.

Tak oto imię Jana Kantego Wierzbickiego przetrwało nie tylko w archiwach i na starej tablicy cmentarnej, ale w sercach potomnych. Dzierżawca, gospodarz, ojciec – pozostał symbolem pracy, odpowiedzialności i pamięci. A dwór w Kuźnicy Grabowskiej, przez chwilę ożywiony jego obecnością, milcząco przechowuje ślady dawnego życia.



10 maja 2025

„Ziemia oddała srebro i kości” - budowa kościoła w Kraszewicach (1882)


Dziś rocznica konsekracji kościoła w Kraszewicach. Przypominam z tej okazji art. z czasopisma Zorza z 1882 

Z wieluńskiego: Pocieszającą donoszą do „Kaliszanina” wiadomość o nowym dowodzie religijności naszego ludu wiejskiego, o jego pojęciach swych obowiązków względem Boga i bliźnich.

Niedawno odbył się we wsi Kraszewicach w naszym powiecie, obrzęd poświęcenia i położenia węgielnego kamienia pod nowo budujący się tam kościół murowany. Jednocześnie odbył się obrzęd pochowania kości tamże wykopanych przy kopaniu fundamentów pod ten kościół. Obrzędu poświęcenia dopełnił ksiądz prałat Wołowski z Godziesz.

Przy kopaniu fundamentów znaleziono 9 sztuk monety srebrnej z r. 1605 do 1668. Można je wszystkie oglądać w redakcyi „Kaliszanina”. Były one zawinięte w płatek i leżały przy kościach. Czy czasem nie pochowano z niemi zmarłego; a może były w kieszeni ubrania jego?

Przy budowie kościoła w Kraszewicach godną jest uwagi rzeczą, że w przeciągu pięciu miesięcy nie tylko przygotowano wszystko do rozpoczęcia budowy, zaczęwszy od uchwały parafialnej i kosztorysów, ale nawet już ukończono fundamenta i cokół.

Budowę prowadzi technik kaliski p. Piskorski pod sterem komitetu budowlanego w miejscu ustanowionego. Początkowanie do budowy kościoła i pierwsze nań wydatki zawdzięcza się właścianom miejscowym w części i p. Engelmanowi, starozakonnemu właścicielowi dóbr Kuźnica-Grabowska lub Kraszewice.

Godną uwagi rzeczą jest i to, że właścianie tamtejsi, nie mając u siebie wcale kamieni, zmuszeni szukać ich o mil kilka u sąsiadów, zwieźli ich 3,000 fur w przeciągu trzech miesięcy.

Budowlę tę zaczęto dnia 12 maja r. b., już w tym roku w części będzie wyprowadzona ku oknom, a prezbiteryjum całe może będzie ukończone.

Szczęść im Boże!

Parafjanin X.

Żródło: Zorza pismo poświęcone dla ludu miejskiego i wiejskiego nr 32 1882