Strony

16 stycznia 2019

O napadach wilków i leczeniu wścieklizny na terenie parafii Kraszewice w XIX wieku



Napad wilków na Kuźnicę Grabowską (1837)


W „Kronice emigracji polskiej” opublikowanej przez Giserni w Paryżu w 1837,
t. 5-6.” czytamy: Polska. List z Wadowic 27 grudnia 1836.„Wielkie śniegi sprawiły w Królestwie taki głód w wilkach, iż się wściekają i masami rzucają na wsi, przeciw którym mieszkańcy muszą się pałkami bronić. Przed kilkunastu dniami stado ich wpadło do Kuźnicy Grabowskiej pod Kaliszem i pokaleczyło 24 ludzi, z których już czterech umarło”. 
Na pamiątkę tych tragicznych wydarzeń postawiono krzyż koło posesji państwa Wysotów (Kuźnica Grabowska -Stara Wieś).
zdjęcie z roku 1999


Adam Jaskuła na podstawie informacji Anastazego Wysoty (ur. 1918) tak opisał historię krzyża w roku 1999 r.
 
    Krzyż znajduje się na końcu Starej Wsi (za rzeką) za posesją państwa Wysotów. Został postawiony na pamiątkę tragedii, która rozegrała się jesienią 1837 roku. Idący drogą człowiek został zaatakowany przez wilka. Miał bardzo mocno poszarpane ciało i w wyniku ran zmarł. Jego nazwisko zostało zapomniane. Anastazy Wysota opiekował się krzyżem przez około 60 lat.      
       W okresie II wojny światowej został wykopany i przeniesiony przez Anastazego Wysotę na jego podwórze. Żandarmeria niemiecka bowiem, napotkane polskie krzyże przewracała i paliła. Po zakończeniu wojny został wkopany na swoje miejsce. 

Artykuł o leczeniu wścieklizny na terenie parafii Kraszewice w latach 30-tych XIX wieku.
Pierwsza skuteczna szczepionka przeciw wściekliźnie została wynaleziona dopiero w roku 1885 przez Louis Pasteura.


Przyjaciel domowy pismo zbiorowe dla gospodarzy nr 35 /1858 z dnia 18.10.1858 Lwów, s. 310 1858

11 stycznia 2019

Galeria przodków - Jan Malinowski (ok.1776-1822) ułan dworski i borowy dóbr Kuźnicy Grabowskiej


Ułan Dworu Kuźnicy Grabowskiej - 1808
Jan Malinowski urodził się około 1776 roku jako syn Macieja i Teresy. Data urodzenia została ustalona na podstawie aktu małżeństwa z 1806 r.  Prawdopodobnie pochodził z niezamożnej szlachty, o czym mogą świadczyć powierzane mu zajęcia. W 1808 mieszkał  wraz z żoną w Kuźnicy Grabowskiej, gdzie pełnił funkcje ułana dworu. Trudno dziś precyzyjnie stwierdzić co należało do jego obowiązków. Wawrzyniec Bogusławski, prawdopodobnie szwagier Jana Malinowskiego, był w 1808 roku włodarzem kuźnickiego dworu. 
Małżeństwo i dzieci
    16 listopada 1806 roku zawarł w Kraszewicach ślub z Katarzyną z Michalców/Michałowską. W Kuźnicy Grabowskiej małżonkowie dochowali się piątki dzieci:  Wojciecha (* ok 1807), Tekli (*1808 ) Ignacego (*1811) Antoniny (*1813) i Karoliny Józefy  (*1815 ). W Głuszynie urodziły się trzy kolejne: Katarzyna  (*1817) Józef (*1820 ) i  Jan (*1822 ). W roku 1811 Jan Malinowski został zapisany dwukrotnie jako huzar dworski.

                                                 
Borowy Lasów Dóbr Kuźnicy Grabowskiej - po 1815
Od roku 1815 Jan Malinowski objął funkcję borowego w dobrach Kuźnicy Grabowskiej i początkowo mieszkał w Kuźnicy pod nr 30 a od 1817 w Pustkowiu Kałuże pod nr 29. 

Tragiczna śmierć - 1822
Opis zgonu Jana Malinowskiego spisał ks. Jan Ludwik Krajewski
Pustkowie Kałuże
Roku Tysiąc Osiemset dwudziestego drugiego, dnia jedenastego października, o godzinie czwartej po popołudniu. Przed Nami Urzędnikiem Stanu Cywilnego Gminy Kraszewickiej, Powiatu Ostrzeszowskiego w Województwie Kaliskim stawił się Rachwał Gracz, rolnik w Kraszewicach zamieszkały z Jakubem Kurowskim rolnikiem tamże zamieszkałym i ukazali nam uwiadomienie od Wielmożnego Wójta Gminy Kuźnicy Grabowskiej na piśmie, iż na dniu piątym października r. b. o godzinie piątej rano w boru pod Pustkowiem Dymarką umyślnie przez przyłożenie do piersi swoich nabitej flinty zabił się Borowy imieniem Jan Malinowski lat pięćdziesiąt pięć liczący wieku swego, w Pustkowiu Kałużę zamieszkały mąż pozostałej Katarzyny z Michalców Malinowskiej. Poczem akt ten samobójstwa stawającym przeczytany i przez Nas podpisany został. Stawający pisać nie umieją.
Jan Malinowski pochowany został 11 października 1822 roku na cmentarzu w Kraszewicach.

Wdowa po Janie, Katarzyna Malinowska z Michalców (1787-1844)
Data urodzenia Katarzyny ustalona została na podstawie metryki z kościoła ostrowskiego wyciągniętej przy okazji powtórnego ślubu. Katarzyna pochodziła z rodu Michalców i w dniu drugiego ślubu miała skończone 37 lat.
Wyszła za mąż 8 lutego 1824 roku za 29-letniego Joachima Kałuże, syna Wojciecha i Rozalii. Ślub poprzedziły zapowiedzi 25 stycznia oraz 1 i 8 lutego 1824 r. W dniu ślubu Joachim przebywał przy bracie w pustkowiu Kałuże. Z tego związku urodziło się dwoje dzieci: Szczepana (*1825) i Antoninę (*1827 )          
Joachim i Katarzyna prowadzili gospodarstwo rolne w Pustkowiu Kałuże pod nr 29.
Małżeństwo trwało niespełna 10 lat. Joachim Kałuża zmarł 4 grudnia 1833 r. w wieku 38 lat,10 miesięcy i 8 dni. w Pustkowiu Kałuże 29. Pozostawił żonę Katarzynę. Świadkami jego zgonu byli: pasierb Ignacy Malinowski i Paweł Kałuża  rolnicy z Pustkowia Kałuże.
Śmierć Katarzyny - 1844
Katarzyna przeżyła swojego drugiego męża o ponad 10 lat i zmarła 25 lipca 1844 w Pustkowiu Kałuże w wieku około 58 lat. Świadkami zgonu byli: Kałuża Tomasz i syn Wojciech Malinowski (40) gospodarze w Kałużach. Przeżyła 57 lat, 3 miesiące i 23 dni. Pochowana została na cmentarzu w Kraszewicach 27 lipca 1844 roku.