Przywilej w Lewoczy (1 kwietnia 1423)

 Za kilka dni (1 kwietnia) przypada 598 rocznica założenia Kuźnicy Grabowskiej. Z tej okazji krótki szkic na ten temat.

Wielka historia Kuźnicy Grabowskiej

Przywilej w Lewoczy

Dzieje Kuźnicy zwanej dzisiaj Grabowską rozpoczynają się 1 kwietnia 1423 na Spiszu, w Lewoczy (obecnie miasto we wschodniej Słowacji). W tym mieście często, zwłaszcza w XV wieku, odbywały się spotkania sąsiednich monarchów. W pierwszych dniach kwietnia 1423 roku spotkał się król Władysław Jagiełło z królem węgierskim cesarzem Zygmuntem Luksemburskim. Ten ostatni za cenę rezygnacji Jagiełły z kandydowania do tronu czeskiego zobowiązał przybyłych do Lewoczy posłów krzyżackich do respektowania układu zawartego z Polską nad jeziorem Mnichów. Wtedy też król Władysław Jagiełło nadał Długoszowi przywilej założenia na terytorium Kraszewic nowej „kuźnicy” ( huty żelaza). Z dokumentu tego dowiadujemy się że rzeka, na której miała powstać huta nosiła nazwę Oleśnica a teren w XV w. należał do powiatu kaliskiego.

Świadkami nadania tego przywileju byli: Wojciech Jastrzębiec (kanclerz królewski i biskup krakowski), Jan Szafraniec (podkanclerzy koronny), Jan Tarnowski, z Tarnowa, wojewoda krak., Sędziwój z Ostroroga (wojewoda poznański), Mikołaj z Michałowa (wojewoda sandomierski) i Maciej z Łabiszyna (wojewoda inowrocławski).

Burza nad Kraszewicami (1891)

Dziś (27.03) nad moim domem przeszła pierwsza wiosenna burza. Poniżej opis burzy nad Kraszewicami z 16 lipca 1891 roku.

Źródło: Zorza 18 lipca 1891

Epidemia ospy w Kraszewicach (1893)

W poprzednich wiekach nasz region często nawiedzały różnego rodzaje epidemie. Największe z nich to epidemia cholery w latach 1847-48 oraz tzw. grypy "hiszpanki w latach 1919-20. Tutaj przykład epidemii ospy z roku 1893. Współcześnie radzimy sobie  z tym problemem dzięki szczepionkom.

Źródło: Gazeta Kaliska  informacyjno-anonsowa R.1, nr 29 (8 lipca 1893)

Śmierć kraszewickiego powstańca (1863)

Dramatyczny opis śmierci w bitwie pod Kuźnicą Grabowską pochodzącego z Kraszewic małoletniego powstańca Romana ( tutaj w teksie Wojciecha) Pikulskiego (26.02.1863), pochodzący z gazety zaboru pruskiego.

Źródło: Gazeta W. Xięstwa Poznańskiego. 1863, nr 55 (6 marca) s.3

Uzdrowienia za wstawiennictwem św. Józefa w Kraszewicach (1757) i Rojowie (1763)

 Pierwotny opis tych wydarzeń został spisany przez Prałata Stanisława Kłossowskiego w książce z 1788 roku „Cuda i łaski za przyczyną św. Józefa w cudownym Obrazie Kolegiaty Kaliskiej”. Przypomniany został natomiast w pracy „Święty Józef w cudownym obrazie Kolegjaty Kaliskiej” opracowanej w 1931 r. przez ks. Walerego Pogorzelskiego (http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/walery-pogorzelski) a wydanej we Włocławku. Pozycja ta posiada  tytuł okładkowy: „600 cudów świętego Józefa w Kaliszu”. 

Poniżej opis dotyczący Jakuba Orłowskiego (ok .1726 -1775) z Rojowa

„W 1763 r. Imć Pan Jakób Orłowski, trzymający Rojów, pod Ostrzeszowem, w ciężkiej chorobie bez nadziei życia zostając i już na drogę wieczności się gotując, zaprosił O. Bernardyna z Ostrzeszowa do dyspozycji duszy swojej, poczem, gdy zaczął konać, cały dwór płaczem napełnił.  Zakonnik ów pobożny, a wiadomy cudów i łask św. Józefa w Kaliszu, zawołał z ufnością: „Oddaj się, Wielmożny Panie, św. Józefowi cudownemu w kolegiacie kaliskiej, a ufaj, ze ten święty Patryarcha do życia i zdrowia cię przyprowadzi i przyrzeknij mu, że jak ozdrowiejesz, pieszo do jego obrazu pójdziesz”. Chory mówić już nie mogący, na znak, że to uczyni, rękę kapłana uścisnął. Zakonnik, kazawszy wszystkim poklęknąć, litanię do św. Józefa  odmawiać z nim począł. Pod koniec litanii konający pić zawołał: „dziękuje ci ojcze, żeś mi po zdrowie i życie do św. Józefa kaliskiego iść kazał, już mi on zdrowie u Boga uprosił”. Zaraz tędy wstał, ubrał się do wieczerzy zasiadł ku podziwowi wszystkich. Pieszo przyszedł do św. Józefa i po odprawieniu Sakram. SSw. i  po mszy św. votum srebrne złożył.”

Jakub Orłowski przeżył opisywane zdarzenie 12 lat. Możemy dzisiaj odtworzyć wiele faktów z jego życia na podstawie Tek Dworzaczka.

Urodzony ok. 1726 r., był od 1759 do 1768 roku administratorem majątku Rojów i mężem Katarzyny Pawłowskiej, córki Stanisława i Marianny Kotarbskiej. W Rojowie rodziły się dzieci Orłowskich: Anna i Barbara, bliźniaczki, ochrzczone z ceremonii 26.04.1759 r., Magdalena Barbara Anna, ochrzczona 31.07.1760 r., Józef Stanisław ochrzczony 28.01.1762 r., Józefa Marianna ochrzczona 17.04.1763 r. i Marianna Anna Katarzyna, ochrzczona 1.05. 1766 r.

Kolejne dzieci Orłowskich rodziły się w Siedlikowie, stąd możemy wnioskować że Orłowscy nie administrowali już Rojowem po 1768 roku; Franciszka Anna Barbara, ochrzczona 5 III 1769 r., Andrzej Franciszek, ochrzczony z wody 3 XI 1771, z ceremonii 8.09.1774 r. i Franciszka Anna Barbara, ochrzczona 9.04.1774 r.

Kto był radnym w naszym regionie 60 lat temu?

Gromadzka Rada Narodowa to był organ władzy państwowej na terenie gromady. Były to najniższe ogniwa administracji państwowej, łączące po kilka wsi. Gromadzkie Rady Narodowe działały od 25 września 1954 do 31 grudnia 1972. Od 1 stycznia 1973 ich zadania przejęły gminy.

Gromadzkie Rady Narodowe z naszego regionu z lat 1958 i 1961 roku. Może odnajdziecie swoich krewnych, którzy pełnili wówczas funkcję radnego.

Źródło: Dziennik Urzędowy Wojewódzki Rady Narodowej w Poznaniu. 1958, nr 5 (10 maja)

Źródło: Dziennik Urzędowy Wojewódzki Rady Narodowej w Poznaniu. 1961, nr 5 (10 maja)

Historia służby zdrowia w Czajkowie (1945-1998)

Ostatni odcinek z cyklu Eskulap w służbie ziemi ostrzeszowskiej. Historia służby zdrowia w Czajkowie (1945-1998) autorstwa p. dr. Ewy Kuleszy. 

CZAJKÓW - GMINNY OŚRODEK ZDROWIA

Po zakończeniu drugiej wojny światowej opiekę zdrowotną na terenie Czajkowa i jego okolicy sprawował Okręgowy Ośrodek Zdrowia w Ostrzeszowie. Znaczna odległość od bazy w Ostrzeszowie, w warunkach ograniczonej wówczas komunikacji, utrudniała leczenie chorych.

Działalność opieki zdrowotnej na tym terenie usprawniono poprzez założenie w 1956 r. Spółdzielni Lekarskiej w Kraszewicach, która objęła leczeniem chorych z terenu Czajkowa. Spółdzielnia ta, przemianowana w 1967 r. na Spółdzielczy Ośrodek Zdrowia, uruchomiła w Czajkowie filię, obsługującą około 400 członków. Wówczas w siedzibie Gminnej Rady Narodowej w Czajkowie uruchomiono gabinet lekarski  dentystyczny, które obsługiwał dwa razy w tygodniu lekarz stomatolog dojeżdżający z Kraszewic.

Społeczeństwo Czajkowa i okolicy rozpoczęło starania o wybudowanie własnego Ośrodka Zdrowia. W 1968 r. na cele Ośrodka Zdrowia zaadaptowano pomieszczenia zwolnione przez Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej. Z, Kuźnicy Grabowskiej, gdzie istniał już punkt felczerski, w określone dni tygodnia dojeżdżał lek. Gumiński i technik dentystyczny Majewski.

W tym samym 1968 r. rozpoczęto budowę nowego Ośrodka Zdrowia, który oddano do użytku w 1975 r.. W nowym i nowoczesnym budynku znalazły się gabinety lekarskie, punkt apteczny oraz trzy mieszkania . dla personelu medycznego. Jednocześnie ustalono rejon działania Ośrodka obejmujący ponad 5000 mieszkańców.

Od 1967 r. w Ośrodku Zdrowia w Czajkowie pracowali lekarze:

- Irena Szkatuła - 1967 - 1968

- Andrzej Wilkoszarski  - 1969 - 1971

- Zbigniew Lewandowski - 1971 - 1977

- Józef Bochacz - 1977 - 1978

- Ewa Kulesza - 1978 - nadal

- Zdzisław Kulesza - 1978 - nadal

opracowała lek. Ewa Kulesza (1998)

Źródło: Eskulap w służbie ziemi ostrzeszowskiej, praca zbiorowa pod redakcją Władysława Grafa Towarzystwo Przyjaciół ziemi ostrzeszowskiej, Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, 1998

Historia służby zdrowia w Kraszewicach (1945-1998)

Historia służby zdrowia w Kraszewicach (1945-1998) autorstwa p. Stanisława Gołdyna. Chętnie dołączę zdjęcia związane z tematem, gdyby ktoś chciał się nimi podzielić.

KRASZEWICE - GMINNY OSRODEK ZDROWIA

Po drugiej wojnie światowej, od 1945 r., mieszkańcy Kraszewic i okolicy byli leczeni przez lekarzy z Grabowa i Okręgowego Ośrodka Zdrowia w Ostrzeszowie. Na miejscu były: gabinet dentystyczny Stanisława Ruszkowskiego, położna Julia Strzyżewska oraz prywatna apteka mgr Paszyna. Szybki rozwój gminy i coraz lepsze warunki bytowe miejscowych rolników zwiększyły zapotrzebowanie na usługi medyczne. 

Aby temu sprostać, miejscowi działacze postanowili zorganizować Spółdzielnie Zdrowia. W Kraszewicach i Czajkowie zwerbowano 285 członków. Na pierwszym Walnym Zgromadzeniu Przedstawicieli w dniu 13.06.1956 r. oficjalnie powołano Spółdzielnie Zdrowia, która stanowiła samodzielną placówkę, podlegającą pionowi CRS "Samopomoc Chłopska", natomiast zawodowo podporządkowana była organom Służby Zdrowia. Pierwszym przewodniczącym Rady Nadzorczej Spółdzielni został Bolesław Niemiec. Personel medyczny tworzyli: lek. Janusz Pawlak, lek. stom. Janina Andrzejewska - Marciniak oraz pielęgniarka Irena Malec. Powołanie Spółdzielni Zdrowia w Kraszewicach w ówczesnych czasach było wydarzeniem rzadkim na terenie województwa poznańskiego i w kraju. Spółdzielnia rozpoczęła swoją działalność w starym budynku Gromadzkiej Rady Narodowej.

 W połowie 1958 r. otwarto filię Spółdzielni w Czajkowie. Wtedy Spółdzielnia obsługiwania dwie gromady: Kraszewice i Czajków - łącznie 6450 mieszkańców. Jak podawała prasa, w 1966 r. przyjęto 10396 pacjentów, przy zatrudnieniu 5 osób na pełnych etatach i 1 osobę na 1/2 etatu. 

W celu poprawy warunk6w lokalowych w 1964 r. rozpoczęto budowę nowego, piętrowego budynku, który oddano do użytku 1 lipca 1966 r. i nadano mu nazwę Spółdzielczego 0środka Zdrowia. 

W 1972 r. w budynku tym urządzono także laboratorium analityczne.
Nadszedł 1973 r. Na początku roku Spółdzielnia przejęła cześć budynku (6 pomieszczeń) po zlikwidowanej Gromadzkiej Radzie Narodowej w Kraszewicach. Przeniesiono do tych pomieszczeń gabinet stomatologiczny, laboratorium analityczne oraz protezownię stomatologiczną. Tym komfortem Spółdzielnia nie cieszyła się długo. W wyniku reorganizacji Służby Zdrowia, na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów, cały majątek Spółdzielnia przekazała Wydziałowi Zdrowia i Opieki Społecznej Powiatowej Rady Narodowej w Ostrzeszowie. Próby ocalenia Spółdzielni przed likwidacją okazały sic daremne. Po dwóch Walnych Zgromadzeniach Przedstawicieli - Spółdzielnia Zdrowia w Kraszewicach została rozwiązana. Fizycznie i administracyjnie została przejęta przez Zakład Opieki Zdrowotnej w Ostrzeszowie. W taki to sposób została zamknięta piękna karta spółdzielczej Służby Zdrowia w Kraszewicach. Ostatnim przewodniczącym Rady Nadzorczej Spółdzielni Zdrowia był Jan Niemiec, a prezesem Zarządu Stanisław Gołdyn. Pracownikiem administracyjnym i jednocześnie księgowym był Franciszek Niemiec, a pracownikiem gospodarczym Eleonora Ługowska.

W czasie istnienia Spółdzielczego 0środka Zdrowia w Kraszewicach, w latach 1956-1973 pracowali: lekarze:
Janusz Pawlak,
Ireneusz Kulewicz,
Kazimierz Wędrychowicz,
Mieczysława Kowalińska-Radosz,
Jerzy Brzozowski,
Lech Derczyński.

stomatolodzy:
Janina Andrzejewska-Marciniak,
Stanisław Dembek,
Stanisław Gołdyn.
asystent stomatologa: Daniela Dembek

Pielęgniarki:

Irena Malec,
Janina Więcław,
Leokadia Grell,
Regina Puchała.

Technik analityk: Stanisława Drzazga.

Rozwój kraszewickiej służby zdrowia w strukturze ZOZ w Ostrzeszowie nadal postępował. Dyrektor ZOZ lek. Stanisław Walkiewicz życzliwie ustosunkowywał się do służby medycznej w Kraszewicach. Szybko zorganizowano tu gabinet ginekologiczny. Po dwudziestu latach nieobecności położnej w Kraszewicach, miejscowe kobiety mogły znowu korzystać z fachowej opieki.

W czasie wizyty w Kraszewicach Wojewody Kaliskiego, pik. Kazimierza Buczmy, z okazji przywrócenia gminy w 1984 r., uzgodniono, że pomiędzy budynkiem Urzędu Gminy a Gminnym Ośrodkiem Zdrowia należy wybudować łącznik dla celów służby zdrowia. Staraniem Naczelnika Gminy, inż. Stanisława Jeziornego, w 1986 r. rozpoczęto budowę łącznika, którą zakończono w 1993 r. Jest to dwupiętrowy budynek, w którym na parterze i pierwszym piętrze znajdują się gabinety lekarskie, zabiegowe, pielęgniarskie, pomieszczenia socjalne i gospodarcze. Na drugim piętrze dwa mieszkania dla lekarzy. W budynku mieści się laboratorium analityczne, rejestracja, poczekalnia oraz apteka (obecnie sprywatyzowana).

W okresie administrowania ZOZ, a później ZZOZ w Ostrzeszowie, w Gminnym Ośrodku Zdrowia w Kraszewicach pracowali:
lekarze:
Lech Derczyński,
Paweł Wilczyński.

stomatolodzy:
Stanisław Dembek,
Tomasz Wieczorek,
Agnieszka Marzec-Cywińska,
Stanisław Gołdyn.
Asystent stomatologa: Daniela Dembek.

Technik analityk: 

Stanisława Drzazga,
Kwiryna Świerczek. 

Pielęgniarki:

Barbara Gałka,
Alicja Szlachta,
Leokadia Grell,
Alicja Cegiełka,
Aleksandra Wyrwas,
Zofia Klimek,
Małgorzata Kowal,
Irena Malec,
Janina Więcław,
Janina Skorupa,
Barbara Golanowska.

Położne: Maria Zmyślona, Ewa Błaszczyk.

Sekretarka medyczna: Wanda Wilczyńska.

Rejestratorka: Janina Tomala.

Do najdłużej pracujących w kraszewickiej placówce zdrowia należeli: lek. stom. Stanisław Dembek (34 lata) oraz technik stom. Stanisław Gołdyn (33 lata).

W czasie działalności uspołecznionej Służby Zdrowia w Kraszewicach w latach 1956-1998, tj. przez 42 lata, pracownicy służby medycznej wpisali się w karty historii Służby Zdrowia na terenie powiatu i działalności ZOZ w Ostrzeszowie poprzez ofiarne zaangażowanie na rzecz zdrowia i życia mieszkańców. W dalszym ciągu utrzymuje się dobra współpraca z Dyrekcją ZZOZ w Ostrzeszowie. Wpływa to dodatnio na działalność Gminnego Ośrodka Zdrowia w Kraszewicach. Rozwój kraszewickiej Służby Zdrowia jest widoczny, co z pewnością odczuwa miejscowe społeczeństwo.

Opracował Stanisław Gołdyn (1998)

Źródło: Eskulap w służbie ziemi ostrzeszowskiej, praca zbiorowa pod redakcją Władysława Grafa Towarzystwo Przyjaciół ziemi ostrzeszowskiej, Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, 1998

Wyspa przemytników z Kraszewic na rzece Prośnie

 W latach 1815-1914 Prosna była rzeką graniczną pomiędzy państwem rosyjskim i pruskim (niemieckim). Słyszałem wielokrotnie, ze rzeka była miejscem przemytu. Jednak pierwszy raz spotkałem się opisem związanej z przemytem wyspy na Prośnie. Opis jest arcyciekawy ...

Źródło: Godlewski Michał, Zielone granice, Warszawa : "Rój", [1932] (Warszawa : B-cia,  Wójcikiewicz), 1932

Prawdopodobnie chodzi o to  miejsce:

Hodowla dogów Włodzimierza Strzyżewskiego - Kraszewice (1934)

Przedwojenne ogłoszenie prasowe z 1934 roku. Coś dla miłośników czworonogów i historii regionalnej w jednym.

Źródło: Mój Pies : miesięcznik ilustrowany poświęcony życiu psa R.3 (1934), nr 11/12

Historia służby zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej (XX wiek).

Gromadząc materiały do publikacji na 600-lecie Kuźnicy Grabowskiej przypominam dzisiaj dzieje służby zdrowia. Cytuję tutaj szkic autorstwa p. dr. Mieczysławy Owczarek opisujący okres XX wieku. Ilustruje go fotografiami będącymi w moim posiadaniu.

KUŹNICA GRABOWSKA - WIEJSKI OŚRODEK ZDROWIA

Ludność wsi Kuźnica Grabowska objęta zasięgiem działalności ZZOZ w Ostrzeszowie, od dawnych czasów nie była pozbawiona leczenia chorych. Jak wspominają starzy mieszkańcy, w latach 1918-
1939 - leczył tu sanitariusz wojskowy, którego także nazywano felczerem - Antoni Szczygieł.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej, od 1945 roku opiekę lekarską nad mieszkańcami przejął Okręgowy Ośrodek Zdrowia w Ostrzeszowie. W latach 1954-1956 w pałacyku po właścicielu majątku
ziemskiego, Oksnerze, chorych leczył felczer Malec wraz z żoną. Od 1955 r. pracowała tu również położna, Irena Mędryk, która przyjmowała porody w domach. Od 1956r. pracował lekarz Dradrach
i technik stomatologiczny, Ruszkowski.

Na bazie pracującego personelu medycznego, choć bardzo szczupłego, po powstaniu powiatu ostrzeszowskiego uruchomiono oficjalnie z dniem 15.08.1958 r. w wymienionym już wyżej pałacyku
- punkt felczerski, w którym rozpoczął pracę felczer Albin Gumiński wraz z przyuczoną asystentką. Pracował do 1973 r..

W 1956 r. utworzono Izbę Porodową, która funkcjonowała do1970 r. w budynku po byłym zarządcy majątku Oksnerów. W Izbie Porodowej pracowały kolejno położne: Irena Mądryk, Elżbieta
Skorupska i salowe Maria Kędzia, Teresa Kędzia. Henryka Kałuża, Teresa Włodarczyk, Maria Klińska, Maria Szulene, Henryka Mielczarek, Maria Kałuża-Frątczak, Maria Tokarek. W zachowanej
notatce prasowej z 1966 r. informowano, że Izba Porodowa na 5 łóżek obejmowała teren Czajkowa, Kraszewic i Kuźnicy Grabowskiej.
Przywożono tu nawet pacjentki z Ostrzeszowa. Wtedy zatrudniano 6 osób. Przez 8 miesięcy 1966 r. przyjęto 66 porodów i udzielono porad dla 182 pacjentek. Nad Izbą Porodową nadzór i opiekę
sprawował lekarz Spółdzielni Zdrowia w Kraszewicach.

Izba Porodowa i Ośrodek Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej w latach 1956-1990

Pracownicy Ośrodka Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej - 1982 r.
Od lewej strony: Wiesława Wysota - rejestratorka, Daniela Dembek - asystentka dentysty, Henryka Mielczarek - sprzątaczka, Mieczysława Owczarek - lekarz - kierowniczka Ośrodka, Ewa Błaszczyk - położna, Stanisław Dembek - lekarz stomatolog, Jadwiga Staszewska - pielęgniarka, Alicja Frątczak - pielęgniarka, Stanisław Czarnecki - kierowca samochodu sanitarnego.

W punkcie felczerskim, zwanym już potocznie Ośrodkiem Zdrowia,w 1966 r. leczyło się 1750 mieszkańców, przyjęto 8698 wizyt pacjentów. W punkcie felczerskim zatrudniano wtedy 5 pracowników.

Z chwilą podjęcia pracy przez lek. Mieczysławę Owczarek w październiku 1975 r., punkt felczerski oficjalnie przemianowano na Wiejski Ośrodek Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej. Pod tą nazwą
funkcjonuje po dzień dzisiejszy.
Pomieszczenia Ośrodka Zdrowia stawały się niewystarczające, a substancja drewnianego budynku ulegała naturalnemu zniszczeniu.

W tej sytuacji z inicjatywy miejscowego społeczeństwa i Kierowniczki Ośrodka Zdrowia, lek. Mieczysławy Owczarek. przy znacznym poparciu miejscowej i okolicznej ludności, podjęto
intensywne starania o budowę nowej siedziby. Powołano Społeczny Komitet Budowy Ośrodka Zdrowia, na którego czele stanął Henryk Dubis z sekretarzem Mieczysławą Owczarek.

Wysiłki starających się o nowy i nowoczesny Ośrodek Zdrowia zostały uwieńczone sukcesem. Po pięcioletniej budowie przez WDI 4 Ostrowa Wlkp. 10 grudnia 1990 r. rozpoczęło pracę w nowym
nowocześnie urządzonym Wiejskim Ośrodku Zdrowia.



Wiejski Ośrodek Zdrowia w Kużnicy Grabowskiej oddany do użytku 10.12.1990 r.
W latach 1990-1997 czynne było laboratorium analityczne, które w wyniku zmian struktury organizacyjnej ZZOŻ w Ostrzeszowie zostało zlikwidowane.

Należy jeszcze poinformować, że budynek Ośrodka Zdrowia został zaprojektowany zgodnie z zaleceniami władz wojskowych uwzględniającymi możliwość wykorzystania go jako szpitala na
wypadek wojny. Z tej racji wiele pomieszczeń budynku przeznaczono na inne cele. Kierowniczka Ośrodka, M. Owczarek, zorganizowała i zlokalizowała w pomieszczeniach parterowych Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym «Brat”. W warsztatach terapii
zajęciowej uczestniczą podopieczni z czterech gmin - Czajków, Brzeziny, Grabów i Kraszewice.

Od 1975 r. w Ośrodku Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej pracowali m. in.:
- Mieczysława Owczarek - lekarz i kierownik Ośrodka
- Jadwiga Sobczak - pielęgniarka
-  Helena Gumińska - rejestratorka, asystentka pielęgniarki, prowadziła punkt apteczny
- Jadwiga Staszewska - pielęgniarka
- Urszula Ilska - dypl. pielęgniarka
- Michał Krzak - lekarz stomatolog
- Maria Wieczorek - pomoc stomatologa
- Henryka Mielczarek - sprzątaczka
- Kazimiera Pilarczyk - sprzątaczka i praczka
- Wiesława Wysota - rejestratorka.

Od 1990 r.. Andrzej Nowicki - lekarz ginekolog
Katarzyna Rybczyńska - dypl. połozna.

W rejonie Kuźnicy Grabowskiej w okresie powojennym do chwili obecnej pracowali stomatolodzy:
- Stanisław Ruszkowski,
- Walerian Majewski,
- Maria Warszawska,
- Michał Krzak,
- Elżbieta Załęcka,
- Stanisław Dembek,
- Elżbieta Andrzejewska-Binek,
- Agnieszka Cywińska.

Opracowała lek. Mieczysława Owczarek

Źródło: Eskulap w służbie ziemi ostrzeszowskiej, praca zbiorowa pod redakcją Władysława Grafa Towarzystwo Przyjaciół ziemi ostrzeszowskiej, Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, 1998