Od szlachcica do
gospodarza
Franciszek
Wincenty Zabłocki przyszedł na świat 5 kwietnia 1829 w dworze
w Kuźnicy Grabowskiej. Urodził się jak podał ks, Ludwik Krajewski w akcie chrztu
ze „ szlachetnych Idziego Zabłockiego Ekonoma Dworu w Kuźnicy Grabowskiej lat
34 i Zuzanny z Sałeckich lat 23" Chrzestnymi byli
Urodzony Imć Pan Karol Zdzynicki Pisarz Granic i Wielmożna Marianna Wierzbicka
Posesorka Dóbr Kuźnickich”. Świadkami chrztu byli Franciszek Grabowski sołtys i
Jan Baś rolnik obaj z Kuźnicy Grabowskiej.
Dąb "Sewerynek" - miejsce zabaw dzieciństwa Wincentego Zabłockiego
Rodzice Wincentego
Idzi Zabłocki,
ekonom pracujący w majątku Karśnickich w Węglewicach zawarł związek małżeński z
Zuzanną Sałecką córką Mateusza i Heleny z Krobanowskich ekonomów w Kierznie 25
maja 1823 roku. Kierzno to miejscowość przy drodze Świba-Mikorzyn, ok. 4 km na północny wschód od Kępna. Kierzno będące niegdyś samodzielną
parafią wtedy należało do parafii Myjomice. Ślub odbył się rodzinnej parafii
panny młodej w kościele w Kierznie. Zuzanna w dniu ślubu miała 18 lat jej
wybranek 27 lat. Ślub został poprzedzony trzema zapowiedziami w parafii
myjomickiej i cięszęcińskiej 11, 18 i 25 maja 1823 roku. Świadkami ślubu byli
ze strony pana młodego Leon Golubowski leśniczy z Węglewic i Kazimierz
Głowienkowski posesor gruntów plebańskich w Myjomicach ze strony panny młodej.
Rodzeństwo urodzone w
Kierznie
W Kierznie 3
października 1824 roku o godzinie dziewiątej wieczorem przyszła na świat
pierwsza córka Idziego i Zuzanny, Franciszka Marianna. Chrztu dokonał 7
października ks. Aleksander Głowinkowski. Chrzestnymi byli Jan Bielski Obywatel
Dziedzic Dóbr Godziętowy i Marianna z Kowalskich Bielska Obywatelka oraz
małżonka tegoż.
Drugie dziecko Zabłockich przyszło na świat
w Kierznie 17 sierpnia 1826 roku o godzinie drugiej w nocy. Na chrzcie odbytym
20 sierpnia 1826 nadano mu imiona Stefan Cyprian. Chrztu udzielił ksiądz
Aleksander Głowinkowski. Chrzestnymi Stefana Cypriana byli Józef Czaplicki
plenipotent i Marianna Kowalska panna dziedziczka.
Wszystko wskazuje że Idzi po ślubie
nadal pracował jako ekonom w Węglowicach. Natomiast Zuzanna mieszkała przy
rodzicach w Kierznie; czyli na terenie dwóch różnych zaborów. Wyjaśnienie faktu
możemy odnaleźć w postanowieniach Traktatu Wiedeńskiego, który pozwalał na
swobodny kontakt między małżonkami.
Przybycie do majątku w
Kuźnicy Grabowskiej
Zuzanna i Idzi
Zabłoccy przybyli do Kuźnicy Grabowskiej z Kierzna lub Węglewic. Przybycie
Zabłockich do majątku w Kuźnicy Grabowskiej przypada na czas w którym, 24
listopada 1828 roku zmarł w wieku 42 lat Jan Kanty Wierzbicki posesor dóbr
kuźnickich (zachowała się tablica nagrobna cmentarza w Kraszewicach).
Wdowa po nim
Marianna Wierzbicka potrzebowała zapewne zarządcę rozległych dóbr. Wtedy to
Zabłoccy zamieszkali w dworze w Kuźnicy Grabowskiej. Właścicielką dóbr Kuźnicy
Grabowskiej była Anna Elżbieta z Radziwiłłów hrabina Raczyńska. Posesorami
majątku byli natomiast Wierzbiccy. Idzi Zabłocki pełnił funkcje ekonoma dworu
Kuźnicy Grabowskiej. Była to osoba zarządzająca folwarkiem.
Rodzeństwo urodzone w
Kuźnicy Grabowskiej
Szlachectwo
Zabłockich potwierdzone zostało w akcie urodzenia siostry Marianny z 6 marca
1831. Ona również miała szlacheckich chrzestnych: Wojciecha Bisławskiego
nauczyciela Szkoły Czajkowskiej i Jadwigę Kamienicką.
Kolejnym rodzeństwem
urodzonym w kuźnickim dworze był Ludwik Karol. Urodził się 18 marca 1834 r.
Jego chrzestnymi byli: szlachetny Karol Bergier ewangelik Nadleśniczy Lasów
Kuźnica Grabowska i szlachetna Jadwiga Kraszewska Leśnica. W indeksach akt
metrykalnych parafii Kraszewice Franciszek Wincenty, Mariana oraz Ludwik Karol
zaznaczeni są jako Urodzeni.
Z tego okresu zachował się zabytkowy spichlerz (rycina Władysława
Kościelniaka) z Kuźnicy Grabowskiej zbudowany około 1800 roku. Większość czasu
służył do przechowywania zboża. Spichlerz był parterowy (z użytkowym strychem)
na rzucie prostokątnym konstrukcji zrębowej, od frontu na 6 słupach. Obecnie w
Skansenie w Russowie.
W folwarku Michałów – po 1834
W roku 1836 odnajdujemy
Zabłockich na folwarku w Michałowie. Idzi umiera tam jako pachciarz (zapisane
to określenie zostało w formie pakciarz). Pachciarz to człowiek trzymający coś w pachcie; dzierżawca.
Zatem Idzi Zabłocki
dzierżawił odległy o 6 km
od Kuźnicy Grabowskiej folwark w Michałowie. Nie mamy danych dotyczących
folwarku w Michałowie z tamtego okresu.
W latach 80-tych XIX wieku folwark składał się 12 włók gruntu ( włoka = 30 mórg
polskich, a polska morga = 300 prętów 15 stóp). Dla porównania folwark w Kuźnicy
Grabowskiej miał 10 włók. Trzeba pamiętać że były to czasy po uwłaszczeniu
chłopów.
Śmierć ojca – 1836 i
narodziny brata Teodora
W wieku 7 lat
Wincenty traci ojca. Idzi Zabłocki zmarł 22 lipca 1836 roku. Pogrzeb odbył się
dwa dni później, kiedy to pochowano go na cmentarzu parafialnym w Kraszewicach.
Idzi według metryki zmarł w wieku 42 lat a świadkami jego zgonu byli Józef
Irzykowski pastucha i Bartłomiej Lewendoski szewc obydwaj z Michałowa.
Już po śmierci
Idziego na świat przyszło ostatnie dziecko Zabłockich – Teodor. Świadkami chrztu byli Józef Przyłucki Rataj i Bartłomiej
Lewandowski z Michałowa. Chrzest odbył się 15 listopada 1836 roku a chrzestnymi
byli Wielmożny Tomasz Wierzbicki Ekonom dóbr Kuźnicy Grabowskiej i Teodora
Wierzbicka panna. Teodor żył zaledwie 9 miesięcy. Zmarł 18 maja 1837 roku.
Świadkami aktu zgonu z 20 maja 1837 byli Józef Irzykowski pastucha i Bartłomiej
Lewandowski szewc z Michałowa.
Powtórny ślub matki –
1839
Matka Wincentego, Zuzanna samodzielnie dzierżawiła
folwarku Michałów. 5.maja 1839 r. w Kraszewicach wyszła powtórnie za mąż. Jej
wybrankiem był o 10 lat młodszy Jan, Walenty Majchrowski
(*13-05-1815 r. - +05-05-1861 r.) kowal z czajkowskiej huty. Świadkami na
ślubie byli kowal
Antoni Ptakowski kowal i rolnik Norbert
Kamiński obaj z Czajkowa. W dniu ślubu Zuzanna była ekonomką w
Michałowie. W latach
40-tych rodzina Majchrowskich zamieszkała w Czajkowie.
Ze związku Zuzanny i
Jana urodziły się dzieci, przyrodnie rodzeństwo Wincentego: Konstancja (*1840 r. - +20-11-1859 r.) Bronisława,
Anna (*08-05-1841 r. - +03-01-1842 r.), Władysława,
Paulina (*14-12-1842 r. - +17-04-1844 r.), Józef (*02-04-1845
r. - +) oraz Stanisław
(*02-04-1847 r. - )
Ślub siostry
Franciszki - 1843
Kolejną
informacje o Zabłockich znajdujemy w akcie ślubu Sławetnej Franciszki Mariany Zabłockiej ze Sławetnym
Józefem Korb. Określenie „sławetny” było z reguły zarezerwowane dla
mieszczan. Ślub odbył się w Kraszewicach 21 listopada 1843 a udzielił go Adolf
Pawlicki wikariusz. Świadkami byłi: Jan Wojciech Saganowski Wójt Gminy Kuźnica
Grabowska i Norbert Kamiński gościnny z Kuźnicy Grabowskiej. Franciszka
Marianna w dniu ślubu była panną, miała 19 lat i mieszkała przy matce i
ojczymie w Czajkowie. Jej małżonek Józef Korb był kawalerem, czeladnikiem
fabryk żelaznych w kuźnicy Grabowskiej. Urodził się w Dankowie z Karola i Anny
z Farysiaków. W aktach metrykalnych błędnie zapisano nazwisko nowożeńca- Koss.
Faktyczne brzmiało Korb.
Śmierć matki - 1848
W wieku 19 lat
Wincenty traci matkę. Już wtedy prawdopodobnie mieszka przy siostrze
Franciszce. Zuzanna umiera w Czajkowie 28 maja 1848 roku prawdopodobnie w
wyniku epidemii cholery pustoszącej te tereny na przełomie lat 40-tych i
50-tych XIX wieku. Zuzanna została pochowana na cmentarzu w Kraszewicach 31
maja. Świadkami zgonu byli Walenty Jangas i Antoni Ptakowski gospodarze z
Czajkowa. Pozostawiła męża Jana Majchrowskiego.
I małżeństwo - 1849
20-letni Wincenty
(już tylko jednego imienia) wstąpił w związek małżeński. Ślub został zawarty 29
października 1849 w kościele parafialnym w Kraszewicach. Obrzęd ślubu
przeprowadził ks. Adam Podborski. Wincenty mieszkał wtedy przy siostrze w pustkowiu
Basie. Jego małżonka Wiktoria Szala
miała 29 lat i była gospodynią i wdową po Kacprze Szali. Urodziła się w
Głuszynie jako córka Tomasza i Elżbiety z Jeziorków małżonków Adamusów a w dniu
ślubu mieszkała w pustkowiu Szale. Świadkami ślubu byli Jan Kiełbaska i Józef
Kowal gospodarze w pustkowiu Basie.
W akcie ślubu
nie ma już mowy o szlachectwie Wincentego.
Ze związku
Wincentego i Wiktorii 30 marca 1851 w pustkowiu Szale urodziła się córka Balbina.
Świadkami byli Antoni Adamus lat 28 i Henryk Pomykała lat 48 gospodarze ze wsi
Głuszyna. Chrzestnymi Balbiny byli Antoni Adamus i Marianna Adamus z Głuszyny.
11 marca 1854 urodziła się ich druga córka Józefa. Na chrzcie odbytym następnego
dnia świadkami byli: Franciszek Adamus i Józef Betka. Chrzestnymi Józefy byli: Franciszek
Adamus i Franciszka Adamus. Wincenty Zabłocki był gospodarzem w Betkach.
Śmierć żony Wiktorii -
1854
Wincenty
owdowiał 4 grudnia 1854r. Pogrzeb odbył się 6 grudnia 1854. Świadkami aktu
zgonu byli Józef Malinowski (lat 40) i Szczepan Betka (lat 50) gospodarze z
pustkowia Betki. W wieku 25 lat Wincenty pozostał z dwójką małych córeczek.
II małżeństwo -1855
Powtórnie
zawiera małżeństwo 24 czerwca 1855 roku. Ślubu udzielił ks. Wawrzyniec
Malinowski. Wincenty, 26 letni wdowiec, wyrobnik żeni się z 24-letnią wdową Teklą
Ptakowską, córką Norberta i Agnieszki Kamińskich z Czajkowa. Tekla była wdową
po zmarłym 9 sierpnia 1854 gospodarzu z pustkowia Kosmale Karolu Ptakowskim.
Osiada wtedy w na dużym gospodarstwie w Kosmalach.
Wspomniany wcześniej
Norbert Kamiński w latach 40-tych XIX wieku prowadził karczmę w Kuźnicy
Grabowskiej a później w Kuźnicy Zagrzebskiej.
Dzieci Wincentego i Tekli
Małżonkowie doczekali się dziesięciorga dzieci, z
których siodemka dożyła wieku dorosłego.
1. Zabłocka
Władysława Marianna (*23-03-1856 - +05-08-1858)
2. Lor Marianna
z d. Zabłocka (*20-06-1858 - +> 1902)
3. Zabłocki
Franciszek (*04-10-1860 - +1924)
4. Zabłocki
Andrzej (*24-11-1862 - +> 1903)
5. Janas Konstancja z d. Zabłocka (*05-04-1865
- +13-09-1938)
6. Dubis Florentyna z d. Zabłocka (*25-04-1867 -
+10-02-1934)
7. Borecka Bronisława z d. Zabłocka (*23-01-1869
- +04-08-1945)
8. Zabłocka Stefania Weronika (*27-01-1871 -
+1872)
9. Zabłocka Katarzyna (*05-02-1873 -
+03-07-1873)
10. Zabłocki Jakub (*09-07-1874 - +> 1913)
Części
dzieci zwyczajem szlacheckim nadano dwa imiona. Wszystkie urodziły się w
Kosmalach.
Narodziny Konstancji - 1865
5 kwietnia 1865
urodziła w kolonii Czajkowa moja prababcia Konstancja
Zabłocka. Chrzestnymi Konstancji 9 kwietnia 1865 zostali Wojciech Klatka i
Karolina Ligocka z Kuźnicy Zagrzebskiej. Świadkami aktu urodzenia byli Wojciech
Klatka i Bartłomiej Gałka z Kosmali.
Śmierć brata Cypriana -1869
Starszy brat Wincentego, Cyprian z zawodu był cukiernikiem. Dwukrotnie zonaty. Najpierw pracował jako subiekt cukierni w Białej Podlaskiej, póxniej założył własną cukiernie mw Warszawie. W latach 60-tych
Cyprian działał w organizacji narodowej. 20 listopada 1862 spiskowcy
przeprowadzili udaną akcję likwidacji Pawła Felknera, naczelnika tajnego wydziału
kancelarii namiestnika. Był to pierwszy zamach, jakiego dokonali sztyletnicy -
funkcjonariusze żandarmerii narodowej. Cyprian Zabłocki w okresie powstania zbierał
fundusze dla powstańców udających się na pole walki, a oprócz tego ukrywał
zabójców Felknera, których znał osobiście. Wyrokiem Audytoryatu Polowego z 26
sierpnia 1865 został skazany na katorgę czyli ciężkie roboty w fabrykach na
okres 6 lat. Po okresie terminowych po upływie czasu oznaczonego w wyroku miał
ulec dodatkowemu dożywotniemu osiedleniu na Syberii.
Nie dożył końca kary. Zmarł w wieku 43 lat w Jekaterynburgu, w obwodzie świerdłowskim
2 października 1869r .
Małżeństwo Tekli i
Wincentego
Małżonkowie
przeżyli ze sobą 38 lat. Z zachowanej relacji wynika dążyli się miłością i
szacunkiem. Doczekali się wyjścia za mąż córek: Marianny (1877), Konstancji
(1882), Florentyny (1885) i Bronisławy (1889) oraz ożenku Franciszka (1888).
Śmierć Wincentego –
1893
Wincenty Zabłocki zmarł 30 maja 1893 w
Czajkowie (kolonia Kosmale). Przeżył 64 lata, 1 miesiąc i 24 dni. Został
pochowany na cmentarzu w Kraszewicach 2 czerwca 1893 roku przez ks. Piotra
Gutmana proboszcza kraszewickiej parafii. Świadkami zgonu byli Michał Zdych i
Marcin Zdych rolnicy z Czajkowa.
Śmierć wdowy po Wincentym, Tekli
Zabłockiej - 1904
Tekla przeżyła Wincentego
o 11 lat. Zmarła 19 sierpnia 1904 w Czajkowie (kolonia Kosmale). Przeżyła 73
lata, 11 miesięcy i 9 dni. Pochowana została 21 sierpnia 1904 roku przez ks.
Piotra Gutmana, a świadkami zgonu byli jej zięciowie: Antoni Janas (mój
pradziadek) i Wojciech Borecki rolnicy z
Czajkowa.
Ostatnie lata
życia Tekla spędziła swojej przy córce a mojej prababci Konstancji Janas. Nie
zachowały się nagrobki Wincentego i Tekli Zabłockich na cmentarzu parafialnym w
Kraszewicach.
opr. grudzień 2018
