Schöngrund czyli Kraszewice w okupacyjnej niemieckiej prasie

Kraszewice w okresie okupacji niemieckiej w latach 1939–1943 nazywały się  Schöngrund a w latach 1943–1945 Schöngrunden. Chronologia tych wydarzeń przedstawia się następująco: 26 października 1939 do Rzeszy Niemieckiej przyłączono formalnie dawną polską gminę wiejską Skrzynki
( Dębicze, Kraszewice i Skrzynki). W grudniu 1939 - zmieniono nazwy miejscowości: Dębicze - Eichenhorst, Kraszewice - Schöngrund, Skrzynki - Schrein. Zachowało się szereg artykułów w prasie niemieckie opisujących m.in. wydarzenia z życia osiedleńców niemieckich.

Źródło: Litzmannstädter Zeitung mit dem amtlichen Bekanntmachungen für Stadt und Kreis Litzmannstadt. 1944-02-11 Jg. 27 nr 42

WIELUŃ

Święto dla całych Kraszewic.
Ostatnia niedziela była szczególnym świętem dla niemieckiej ludności Kraszewice położonej na odległym północnym zachodzie powiatu Wieluń. Została otwarta nowa wiejska świetlica w Kraszewicach, urządzona z artystycznym wyczuciem przez kierowniczkę komórki, członkinię NSDAP Ilse Thöne wraz ze swoimi współpracowniczkami. Biblioteka, jako pierwsza nagroda za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury wiejskiej, została przekazana przez starostę dla świetlicy wiejskiej, który również był obecny na inauguracji. Wcześniej starosta wziął udział w przyjęciu urodzinowym dla nowo narodzonych dzieci w nowej izbie partii, do której zaproszono całą społeczność wiejską w prawdziwym poczuciu wspólnoty.

Źródło: Litzmannstädter Zeitung mit dem amtlichen Bekanntmachungen für Stadt und Kreis Litzmannstadt. 1943-01-03 Jg. 26 nr 3

Męskie kurtki zimowe, w dobrym stanie, kupię od razu. W ciągłym zakupie są również różne części garderoby i radia (odbiorniki na baterie) dla przesiedleńców. Helmut Schwarz, Kraszewice pod Ostrzeszowem (Kraj Warty).

 Tłumaczenie pożegnania dzięki forum Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego (p. Wojciech Derwich)

Na koniec fragment książki telefonicznej z 1942 i 1944 roku ukazujące zmianę nazwy miejscowości\

Źródło:Amtliches Fernsprechbuch für den Bezirk der Reichspostdirection Posen. 1942

 

Źródło: Amtliches Fernsprechbuch für den Bezirk der Reichspostdirection Posen. Teil 2  Regierungsbezirk Litzmannstadt. 1944

Nekrolog Waldemara Romanna 1942.03.09

 

Źródło: Ostdeutscher Beobachter Organ der Nationalsozialistischen Deutschen Arbeiterpartei Verkuendungsblatt des Reichsstatthalters im Reichsgau Wartheland und seiner Behoerden 1942.03.09 Jg.4 Nr68

Z dziejów wysiedleń okupacyjnych (1940-44)

Rok 1941. Mieszkańcy Mielcuch zostają wysiedleni ze swoich domów i gospodarstw. Na ich miejsce przybywają Niemcy z południowej Bukowiny. Ich synowie giną na froncie wschodnim. Wojna!!!

Oto pożegnanie syna niemieckich kolonistów z Mielcuch Karla Ginsela zamieszczone w Litzmannstädter Zeitung.

Żrodło: Litzmannstädter Zeitung mit dem amtlichen Bekanntmachungen für Stadt und Kreis Litzmannstadt. 1944-01-27 Jg. 27 nr

Z wielkim bólem przekazano nam smutną wiadomość, że nasz najmłodszy syn,
SS-Rottenführer* Karl Ginsel,
posiadacz Krzyży Żelaznych 1 i 2 (klasy) oraz Sturmabzeiches**,
przesiedleniec z południowej Bukowiny***.
W wieku 21 lat, dnia 12 czerwca 1943 roku poległ bohaterską śmiercią na wschodzie.
Oddał życie za Wodza, Naród i Ojczyznę.
W głębokim bólu: rodzice, trzy siostry, sześciu braci (obecnie w Wehrmachcie), sześć szwagierek i krewni.
Mielcuchy, poczta Czajków, powiat Wieluń.

* https://pl.wikipedia.org/wiki/Rottenf%C3%BChrer
** https://pl.wikipedia.org/wiki/Odznaka_S ... a_Piechoty
*** https://pl.wikipedia.org/wiki/Bukowina_ ... istoryczna)

Tłumaczenie pożegnania dzięki forum Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego (p. Wojciech Derwich)

Pierwsze niemieckie wysiedlenia dotknęły Giżyce i Mączniki w gminie Kraszewice w lipcu 1940 r.,   Wysiedlenia w Mielcuchach miały miejsce w maju 1941. Zostało wtedy wysiedlonych 37 rodzin – 185 osób. Część wysiedlonych, deportowano na roboty przymusowe do Rzeszy. Pozostałe osoby zostały skierowane do pracy u nasiedlonych Niemców w powiecie. Gospodarstwa wysiedlonych rolników, połączone, przekazano nasiedlonym kolonistom niemieckim. Latem 1941 wysiedlono 15 rodzin – 85 osób z miejscowości Skrzynki w gminie Kraszewice. Podobnie masowe wysiedlenia przeprowadzono w gminie Czajków w następnym roku. Z miejscowości Czajków, Muchy i Salamony żandarmeria w marcu 1942 r. wysiedliła 51 rodzin – 249 osób. Wysiedlone rodziny skierowano do pracy na roli u nasiedlonych Niemców na terenie gminy. W 1943 r. żandarmeria z miejscowości Kraszewice i Renta wysiedliła 23 rodziny – 110 osób. Rodziny skierowano do pracy na roli w różnych miejscowościach powiatu. Gospodarstwa wysiedlonych rolników z Kraszewic przekazano nasiedlonym Niemcom, a jedno gospodarstwo rodziny wysiedlonej z Renty przyłączył do swojego wcześniej nasiedlony Niemiec. Rodziny wysiedlone jesienią z gminnych miejscowości Bukownica, Czajków, Doruchów i Mąkoszyce, 23 rodziny – 117 osób, zostały skierowane do pracy u nasiedlonych Niemców w sąsiednich wsiach.

Dane na podstawie ankiet wykonanych w lipcu 1972

 Nasiedleńcami w Mielcuchach byli Niemcy z południowej Bukowiny (należącej do Rumunii)

Bibliografia: Maria Wardzyńska, WYSIEDLENIA LUDNOŚCI POLSKIEJ Z OKUPOWANYCH ZIEM POLSKICH WŁĄCZONYCH DO III RZESZY W LATACH 1939–1945, Warszawa 2017
INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU

Początki apteki w Kraszewicach (1908)

Apteka w Kraszewicach rozpoczęła swoją działalność najprawdopodobniej od roku 1908. Aptekę prowadził wtedy P. Czudowski. To najstarsza (Kalendarz na Szkołę Rzemiosł w Kaliszu na rok zwyczajny 1909, s.99) wzmianka o aptece na naszym terenie. Kalendarz ... na rok 1907 nie podaje Kraszewic w spisie aptek .

Z kolei jak podaje Przewodnik po Guberni Kaliskiej Cz.1 Dział informacyjno-statystyczny z 1912 aptekarzem w Kraszewicach był już Teodor Łempicki, który pełnił tę funkcję do 1924. Jednym z aptekarzy w późniejszym czasie był ojciec słynnego kryptologa Zygmunt Rózycki.

Źródła:

Kalendarz na Szkołę Rzemiosł w Kaliszu na rok zwyczajny 1909, s.99

Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej 1924/25 s.82

"Obyś cudze dzieci uczył"

Powiadają, obyś cudze dzieci uczył. Coś w tym przysłowiu musi być, dzisiejsze czasy nie są łatwe. Ale dawniej wcale nie było lepiej.

Jak niebezpieczna mogła być praca nauczyciela.możemy przeczytać w przedwojennym artykule prasowym z roku 1938. Działo się w Kuźnicy Grabowskiej. Takie nasze regionalia.

Źródło: Echo,  Rok XIV nr. 97 Lodź czwartek 7 kwietnia 1938 r