Wyspa przemytników z Kraszewic na rzece Prośnie

 W latach 1815-1914 Prosna była rzeką graniczną pomiędzy państwem rosyjskim i pruskim (niemieckim). Słyszałem wielokrotnie, ze rzeka była miejscem przemytu. Jednak pierwszy raz spotkałem się opisem związanej z przemytem wyspy na Prośnie. Opis jest arcyciekawy ...

Źródło: Godlewski Michał, Zielone granice, Warszawa : "Rój", [1932] (Warszawa : B-cia,  Wójcikiewicz), 1932

Prawdopodobnie chodzi o to  miejsce:

Hodowla dogów Włodzimierza Strzyżewskiego - Kraszewice (1934)

Przedwojenne ogłoszenie prasowe z 1934 roku. Coś dla miłośników czworonogów i historii regionalnej w jednym.

Źródło: Mój Pies : miesięcznik ilustrowany poświęcony życiu psa R.3 (1934), nr 11/12

Historia służby zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej (XX wiek).

Gromadząc materiały do publikacji na 600-lecie Kuźnicy Grabowskiej przypominam dzisiaj dzieje służby zdrowia. Cytuję tutaj szkic autorstwa p. dr. Mieczysławy Owczarek opisujący okres XX wieku. Ilustruje go fotografiami będącymi w moim posiadaniu.

KUŹNICA GRABOWSKA - WIEJSKI OŚRODEK ZDROWIA

Ludność wsi Kuźnica Grabowska objęta zasięgiem działalności ZZOZ w Ostrzeszowie, od dawnych czasów nie była pozbawiona leczenia chorych. Jak wspominają starzy mieszkańcy, w latach 1918-
1939 - leczył tu sanitariusz wojskowy, którego także nazywano felczerem - Antoni Szczygieł.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej, od 1945 roku opiekę lekarską nad mieszkańcami przejął Okręgowy Ośrodek Zdrowia w Ostrzeszowie. W latach 1954-1956 w pałacyku po właścicielu majątku
ziemskiego, Oksnerze, chorych leczył felczer Malec wraz z żoną. Od 1955 r. pracowała tu również położna, Irena Mędryk, która przyjmowała porody w domach. Od 1956r. pracował lekarz Dradrach
i technik stomatologiczny, Ruszkowski.

Na bazie pracującego personelu medycznego, choć bardzo szczupłego, po powstaniu powiatu ostrzeszowskiego uruchomiono oficjalnie z dniem 15.08.1958 r. w wymienionym już wyżej pałacyku
- punkt felczerski, w którym rozpoczął pracę felczer Albin Gumiński wraz z przyuczoną asystentką. Pracował do 1973 r..

W 1956 r. utworzono Izbę Porodową, która funkcjonowała do1970 r. w budynku po byłym zarządcy majątku Oksnerów. W Izbie Porodowej pracowały kolejno położne: Irena Mądryk, Elżbieta
Skorupska i salowe Maria Kędzia, Teresa Kędzia. Henryka Kałuża, Teresa Włodarczyk, Maria Klińska, Maria Szulene, Henryka Mielczarek, Maria Kałuża-Frątczak, Maria Tokarek. W zachowanej
notatce prasowej z 1966 r. informowano, że Izba Porodowa na 5 łóżek obejmowała teren Czajkowa, Kraszewic i Kuźnicy Grabowskiej.
Przywożono tu nawet pacjentki z Ostrzeszowa. Wtedy zatrudniano 6 osób. Przez 8 miesięcy 1966 r. przyjęto 66 porodów i udzielono porad dla 182 pacjentek. Nad Izbą Porodową nadzór i opiekę
sprawował lekarz Spółdzielni Zdrowia w Kraszewicach.

Izba Porodowa i Ośrodek Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej w latach 1956-1990

Pracownicy Ośrodka Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej - 1982 r.
Od lewej strony: Wiesława Wysota - rejestratorka, Daniela Dembek - asystentka dentysty, Henryka Mielczarek - sprzątaczka, Mieczysława Owczarek - lekarz - kierowniczka Ośrodka, Ewa Błaszczyk - położna, Stanisław Dembek - lekarz stomatolog, Jadwiga Staszewska - pielęgniarka, Alicja Frątczak - pielęgniarka, Stanisław Czarnecki - kierowca samochodu sanitarnego.

W punkcie felczerskim, zwanym już potocznie Ośrodkiem Zdrowia,w 1966 r. leczyło się 1750 mieszkańców, przyjęto 8698 wizyt pacjentów. W punkcie felczerskim zatrudniano wtedy 5 pracowników.

Z chwilą podjęcia pracy przez lek. Mieczysławę Owczarek w październiku 1975 r., punkt felczerski oficjalnie przemianowano na Wiejski Ośrodek Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej. Pod tą nazwą
funkcjonuje po dzień dzisiejszy.
Pomieszczenia Ośrodka Zdrowia stawały się niewystarczające, a substancja drewnianego budynku ulegała naturalnemu zniszczeniu.

W tej sytuacji z inicjatywy miejscowego społeczeństwa i Kierowniczki Ośrodka Zdrowia, lek. Mieczysławy Owczarek. przy znacznym poparciu miejscowej i okolicznej ludności, podjęto
intensywne starania o budowę nowej siedziby. Powołano Społeczny Komitet Budowy Ośrodka Zdrowia, na którego czele stanął Henryk Dubis z sekretarzem Mieczysławą Owczarek.

Wysiłki starających się o nowy i nowoczesny Ośrodek Zdrowia zostały uwieńczone sukcesem. Po pięcioletniej budowie przez WDI 4 Ostrowa Wlkp. 10 grudnia 1990 r. rozpoczęło pracę w nowym
nowocześnie urządzonym Wiejskim Ośrodku Zdrowia.



Wiejski Ośrodek Zdrowia w Kużnicy Grabowskiej oddany do użytku 10.12.1990 r.
W latach 1990-1997 czynne było laboratorium analityczne, które w wyniku zmian struktury organizacyjnej ZZOŻ w Ostrzeszowie zostało zlikwidowane.

Należy jeszcze poinformować, że budynek Ośrodka Zdrowia został zaprojektowany zgodnie z zaleceniami władz wojskowych uwzględniającymi możliwość wykorzystania go jako szpitala na
wypadek wojny. Z tej racji wiele pomieszczeń budynku przeznaczono na inne cele. Kierowniczka Ośrodka, M. Owczarek, zorganizowała i zlokalizowała w pomieszczeniach parterowych Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym «Brat”. W warsztatach terapii
zajęciowej uczestniczą podopieczni z czterech gmin - Czajków, Brzeziny, Grabów i Kraszewice.

Od 1975 r. w Ośrodku Zdrowia w Kuźnicy Grabowskiej pracowali m. in.:
- Mieczysława Owczarek - lekarz i kierownik Ośrodka
- Jadwiga Sobczak - pielęgniarka
-  Helena Gumińska - rejestratorka, asystentka pielęgniarki, prowadziła punkt apteczny
- Jadwiga Staszewska - pielęgniarka
- Urszula Ilska - dypl. pielęgniarka
- Michał Krzak - lekarz stomatolog
- Maria Wieczorek - pomoc stomatologa
- Henryka Mielczarek - sprzątaczka
- Kazimiera Pilarczyk - sprzątaczka i praczka
- Wiesława Wysota - rejestratorka.

Od 1990 r.. Andrzej Nowicki - lekarz ginekolog
Katarzyna Rybczyńska - dypl. połozna.

W rejonie Kuźnicy Grabowskiej w okresie powojennym do chwili obecnej pracowali stomatolodzy:
- Stanisław Ruszkowski,
- Walerian Majewski,
- Maria Warszawska,
- Michał Krzak,
- Elżbieta Załęcka,
- Stanisław Dembek,
- Elżbieta Andrzejewska-Binek,
- Agnieszka Cywińska.

Opracowała lek. Mieczysława Owczarek

Źródło: Eskulap w służbie ziemi ostrzeszowskiej, praca zbiorowa pod redakcją Władysława Grafa Towarzystwo Przyjaciół ziemi ostrzeszowskiej, Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, 1998

Uroczyste otwarcie szkoły w Giżycach - 21 listopada 1948 r.

 Źródło: Głos Kaliski  pismo Polskiej Partii Robotniczej. 1948-11-26 R. 4 nr 324

Zbrodnia w Giżycach 1932

Okrutna zbrodnia w Giżycach (1932), która wstrząsnęła regionem. Morderstwo ks. Aleksandra Żurawskiego, proboszcza parafii Giżyce. Pisała o tym szeroko przedwojenna prasa. Polecam zwłaszcza ostatni artykuł z opisem ujęcia szefa bandy ( wcześniej pomocnika słynnego amerykańskiego gangstera Al Capone) odpowiedzialnej za morderstwo giżyckiego kapłana. 

Tajny Detektyw : ilustrowany tygodnik kryminalno-sądowy. R. 2, 1932 nr 16 (66)

Dziennik Łódzki. 1932-04-09 R. 2 nr 98

1. Echo. 1932-04-10 R. 8 nr 99

2. Echo. 1932-04-18 R. 8 nr 107

3. Głos Poranny dziennik społeczny, polityczny i literacki. 1932-04-18 R. 4 n

4. Ilustrowana Republika. 1932-04-30 R. 10 nr 119

5. Dziennik Łódzki. 1932-04-30 R. 2 nr 119

6. Ilustrowana Republika. 1932-06-20 R. 10 nr 169

7. Ilustrowana Republika. 1932-06-27 R. 10 nr 176

Rocznik diecezji włocławskiej na 1932 rok informuje że Ks. Aleksander Żurawski urodził się w 1864 roku. Święcenia kapłańskie przyjął 26 czerwca 1892 r. W latach 1924-32 pełnił funkcje proboszcza w Giżycach. Został zamordowany 6 kwietnia 1932 na plebanii w Giżycach w wieku 68 lat.

W latach 1918 -24 był proboszczem w Wójcinie nad Prosną , gdzie zakończył budowę kościoła.

Nagrobek znajduje się na cmentarzu parafialnym w Giżycach

Świetlica wiejska w Czajkowie 1952/53

Trzy artykuły prasowe dotyczące pierwszej powojennej instytucji kultury w Czajkowie świetlicy wiejskiej z lat 1952-53. Polecam zwłaszcza pierwszy tekst opisujący otwarcie świetlicy i pomijając propagandową narracje stosunkowo prawdziwy opis Czajkowa  70 lat temu. Pierwszymi kierownikami świetlicy byli: Edward Pawlak a rok później Polak ( chyba z Kuźnicy Grabowskiej). Świetlica w Czajkowie należała do przodujących świetlic w powiecie wieluńskim.

Źródło: Dziennik Łódzki. 1952-04-22 R. 8 nr 96

Dziennik Łódzki. 1952-08-07 R. 8 nr 188

Źródło: Dziennik Łódzki. 1953-05-27 R. 9 nr 125

Szkoła w Salamonach

 Szkoła w Salamonach już nie istnieje ale pozostały fotografie, wspomnienia. Być może ktoś odnajdzie swoich rodziców czy dziadków.

Wg. notatek p. Krystyny Wyrwas w szkole w Salamonach pracowali:

1. p. Kwaśniewska - około 1920 ( szkoła podstawowa 4- klasowa) mieszcząca się u prywatnego gospodarza obecnie nieżyjącego. Pracowała około 3-4 lata - wyprowadziła się do Osjakowa

2. p Ługowska po mężu Gracz pracowała krótko około roku.

3.. Praskiewia Kozyniak po mężu Mrówka rozpoczęła pracę w 1924 w Salamonach

4. PP Sumowie od 1924 r. prowadzili nauczanie w zakresie 4 klasowej szkoły podstawowej w sąsiedniej wiosce Łuszczkach u p. Lipków (obecnie Łuszczek Jan)

Po II wojnie światowej istniała jedna szkoła 4-klasowa w Salamonach.

Zdjęcia bez opisów bez porządku chronologicznego (  lata 60-te XX wieku)

Zjazd  nauczycielski (9 czerwca 2001)

Pierwszym znanym powojennym kierownikiem szkoły w Salamonach był Józef Gałka. Najpierw szkoła mieściła się w kilku domach prywatnych w trzech różnych wioskach.
Od 1961 roku istniał już tylko jeden budynek szkolny w Salamonach dla wszystkich wiosek. Budynek był murowany ale ogrzewany przy pomocy pieców kaflowych.
Szkoła po II wojnie światowej przechodziła różne stopnie organizacji, zazwyczaj obejmowała pełny zakres szkoły podstawowej. Od września 2001 posiadała statut Szkoły Filialnej w Salamonach i wchodziła w skład Zespołu Szkół w Czajkowie. 

a poniżej książka adresowa z 1929 roku dotycząca Salamon