Strony

25 stycznia 2025

Telegram z Auschwitz - pamięci Bronisława Ilskiego (1913-1942)


Zachęcam do dzielenia sie pamiątkami dla zachowania naszej narodowej pamieci historycznej. Tą niezwykłą, tragiczną pamiatką podzielił się ze mną p. Leon Owczarek* 


Telegram z niemieckiego Obozu Kontrencyjnego Auschwitz. Zaadresowany do siostry babci p. Leona Owczarka, Bronisławy Żelaznej z domu Ilskiej, zamieszkałej w 1942 roku Kaliszu. Informuje o śmierci jej brata Bronisława. podpisał Komendant Obozu (bez podania imienia i nazwiska)

Kim był Bronisław Ilski?
urodził się Kuźnicy Grabowskiej 1 listopada 1913 roku. Był synem Józefa Ilskiego (ur. 1867) i Antoniny z Małeckich (1870-1941). Miał ośmioro starszego rodzeństwa (Katarzyna 1890–1973, Józef ur. 1893, Marianna ur. 1895,  Antoni 1897–1973, Józefa 1900–1901, Stefan  ur.1902, Stanisława  ur. 1905, Bronisława ur.1908)

Do KL Auschwitz został przewieziony 14 maja 1942. Wczesniej więziony był w Łodzi. Z akt obozowych dowiadujemy się, że zawodu był fryzjerem. Otrzymał wiezienny numer  35441. Zmarł 9 lipca 1942. Siostrę powiadomoino dwa dni później, 11 lipca 1942

Tak wyglądał jego niewola w obozie:

Do Oświęcimia transport przyjechał tuż po północy 14 maja 1942 roku. Wyładunek transportu nastąpił najprawdopodobniej na tzw. starej rampie za stacją kolejową w Oświęcimiu. Tam miało miejsce tradycyjne „powitanie” przez esesmanów. Oślepieni światłem reflektorów więźniowie byli przy dzikich wrzaskach swoich oprawców wyrzucani z wagonów, bici kolbami karabinów i szczuci psami. Wielu z nich zostało dotkliwie pogryzionych przez psy.

Po uformowaniu kolumny esesmani popędzili więźniów do odległego o około dwa kilometry obozu macierzystego, cały czas krzycząc na nich, bijąc i szczując psami. Na resztę nocy więźniów umieszczono w drewnianym baraku, który nie posiadał podłogi i był za mały na pomieszczenie tak dużej liczby ludzi. W tych warunkach nie mieli oni żadnych możliwości wypoczynku, ani tym bardziej opatrzenia ran.

Rankiem 14 maja 1942 roku rozpoczęła się rejestracja przybyłego transportu. 298 Polakom nadano numery od 35363 do 35660 oraz kategorię więźniów politycznych. Każdy z nich musiał przyszyć na wyznaczonym miejscu ubrania obozowego dwa czerwone trójkąty z literą „P”, będące symbolem więźnia politycznego narodowości polskiej, oraz dwa kawałeczki białego płótna z wytłoczonym numerem obozowym. Po zakończeniu procedury rejestracji przed więźniami przebranymi już w obozowe pasiaki i ustawionymi w szeregi pojawił się Schutzhaftlagerführer Hans Aumeier, który oświadczył im, żeby wybili sobie z głowy mrzonki o wolności, ponieważ Polska już nigdy więcej się nie odrodzi. Poinformował także, że ich obowiązkiem jest praca dla zwycięstwa Trzeciej Rzeszy, a wszelkie jej zaniedbywanie lub sabotowanie będzie karane śmiercią.

Następnie więźniów skierowano do bloku 11. Jeszcze 17 maja 1942 roku, po pobieżnym przeglądzie lekarskim, cały transport przydzielono do komanda Buna w Monowicach i kilka dni później przeniesiono do innych bloków. Do czasu utworzenia w Monowicach, kilka miesięcy później, pierwszego podobozu oświęcimskiego Buna, więźniowie musieli dochodzić pieszo do pracy w odległych o siedem kilometrów Monowicach i wracać stamtąd również pieszo. W niektórych dniach byli dowożeni pociągiem towarowym.

W Monowicach więźniowie pracowali przy budowie zakładów' Buna-Werke, należących do koncernu IG Farbenindustrie. Wykonywali tam ciężkie prace budowlane, polegające na niwelacji terenu, kopaniu rowów pod fundamenty, przenoszeniu worków z cementem z dowożącej go kolejki wąskotorowej na plac budowy, robotach betoniarskich, murarskich, ślusarskich, donoszeniu żelaza zbrojeniowego i gięciu profili zbrojeniowych. Bardzo ciężka praca fizyczna trwająca przez cały dzień, głodowe racje żywnościowe, brutalne traktowanie ze strony więźniów funkcyjnych i esesmanów, wreszcie szalejąca latem 1942 roku w obozie epidemia tyfusu plamistego, zdziesiątkowały więźniów omawianego transportu. Od maja do września 1942 roku zginęło ich około 200

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau od 1991 roku tworzy źródłową bazę danych ofiar obozu. Powstaje ona w oparciu o oryginalne dokumenty SS. Znaleźć można tam informacje o Bronisławie Ilskim urodzonym w Kuźnicy Grabowskiej
Ilski, Bronisław
(numer więźniarski: 35441)
urodzony: 1913-11-01, miejsce urodzenia: Kuźnica Grabowska, zawód: fryzjer


Losy:
1. przywieziony do KL Auschwitz 14.5.1942 r. z więzienia w Łodzi, zginął 9.7.1942 w KL Auschwitz,
 Źródło: http://www.auschwitz.org/muzeum/informacja-o-wiezniach/
Podstawa informacji:
1. Leichenhalle
2. Sterbebücher
3. Stärkebuch
4. wielkopolska księga pamięci 

Także mozna poczytać


* (dla czytelników spoza regionu, zasłużony dla Kuźnicy Grabowskiej, wieloletni sołtys tej miejscowości).