Związek Strzelecki z w okresie II Rzeczpospolitej zrzeszał pozaszkolną, przedpoborową młodzież, głównie wiejską i
rzemieślniczą. Prowadził działalność w zakresie wychowania fizycznego i
przysposobienia wojskowego. Podlegał Ministerstwu Spraw Wojskowych.
Oddziały i pododdziały Związku Strzeleckiego z powiatu wieluńskiego, liczba członków oraz członkowie zarządów
Poniżej znajdują się informacje dotyczące miejscowość (oddziały i pododdziały) dalej rok, liczba członków i zarząd w danym roku - prezes (skrót: prez.), wiceprezes (wprez.), sekretarz (sekr.), skarbnik (skarb.), komendant (kom.) oraz wykonywany zawód
Czajków
III 1933: prez. Zaskurski Stanisław kierownik szkoły w Kuźnicy Grabowskiej, wprez. Arczewski Marian, sekr. Kwieciński Józef pomocnik sekretarza gminy, skarb. Arczewski Adam sekretarz gminy, kom. Zimny Józef nauczyciel
XI 1933: prez. Just Wilhelm wójt, administrator majątku, sekr. Kwieciński Józef, skarb. Zimna Alicja nauczycielka, kom. Zimny Józef
1934 (20): prez. Just Wilhelm, wprez. Górecki Antoni nauczyciel w Kuźnicy Grabowskiej, sekr. Kwieciński Józef, skarb. Maliszewski Antoni sekretarz gminy
1936 (18-24): prez. Gadomski Władysław nauczyciel w Mielcuchach
1937 (18): prez. Gadomski Władysław, sekr. Kwieciński Józef sekretarz gminy, Łuczak Franciszek kierownik szkoły w Mielcuchach, kom. Zielnica Ryszard nauczyciel
1938: prez. Nowak Stanisław kierownik szkoły, sekr. Skupiński Antoni kierownik Agencji Pocztowej, skarb. Kozioł Władysław wójt, inkasent Państwowego Zakładu Ubezpieczeń
1939 (18): prez. Nowak Stanisław
Kraszewice
1932: prez. Nalepa Leon kierownik szkoły, wprez. Skalec Stanisław, sekr. Strzyżewski Włodzimierz, skarb. Boryczka Stanisław nauczyciel
1934: prez. Skalec Władysław wójt, wprez. Nalepa Leon, sekr. Boryczka Stanisław, skarb. Lewiński Antoni sekretarz gminy
1936: prez. Nalepa Leon
1937 (18): prez. Nalepa Leon, sekr. Piasecki Stanisław sekretarz gminy, skarb. Duch Władysław kierownik Agencji Pocztowej, kom. Nowojewski Władysław właściciel sklepu
1939 (30): prez. Saganowski Bronisław
Kuźnica Grabowska
1936 (20),
1937 (20): kom. Rakowski Jan nauczyciel
1939 (29): kom. Altkamer Kazimierz
Mielcuchy
1936 (28),
1939 (25): kom. Łuczak Franciszek kierownik szkoły
Istotną rolę w rozwoju działalności „Strzelca" odegrały w latach trzydziestych Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego. Dzięki składkom, darowiznom i pomocy w organizowaniu imprez dochodowych finansowano zakup niezbędnych przyrządów, mundurów, amunicji.
Koło Przyjaciół ZS gm. Kuźnica Grabowska z siedzibą w Czajkowie powstało 28 XI 1934 r., natomiast kolo PZS gminy Skrzynki z siedzibą w Kraszewicach działało od 30 XI 1934 r.
Przy oddziałach i pododdziałach istniały chóry. W swoim repertuarze posiadały głównie pieśni żołnierskie i powstańcze. W tym celu wśród strzelców rozprowadzano po przystępnej cenie Śpiewnik strzelecki. Zwracano również uwagę na podtrzymywanie folkloru, nie stroniono od utworów regionalnych. Na przełomie 1938/39 r. działało w powiecie 14 chórów, w tym 2 żeńskie (w Praszce i Wieluniu), 4 mieszane (w Węglewicach, Czajkowie, Wieruszowie. Wójcinie) oraz 8 męskich (w Kiełczygłowie, Lututowie, Niżankowicach, Białej, Przedmościu. Kraszewicach, Praszce, Wieluniu)
Po utworzeniu w lutym 1937 r. Obozu Zjednoczenia Narodowego, wstępowały do niego prorządowe stowarzyszenia i organizacje, również oddziały Związku Strzeleckiego, np. już 27 lutego Czarnożyły i Osjaków, 18 marca Wieruszów, Ostrówek, Kraszewice.
Źródło: Jan Książek, Związek strzelecki w powiecie wieluńskim w latach 1921-1939, (w) Rocznik Wieluński 2 (2002) s. 81-122,
12 listopada 2017
28 października 2017
9 września 2017
Miejscowosci naszego regionu - Klon
Początki Klonu sięgają XVIII wieku i są związane z tzw. kluczem kuźnickim.
W wieku XIX
Kuźnica Grabowska jako osada przemysłowa, która z czasem nabrała też funkcji
rolniczych stała się głównym ośrodkiem rozległych dóbr i „stolicą” klucza
kuźnickiego. W Kuźnicy istniał zespół dworski z folwarkiem, gorzelnią, browarem
i młynem. W roku 1830 obszar dóbr kuźnickich wynosił ok. 40000 m..p. w
większości lasów. W folwarku było 12 domostw i 90 mieszkańców a we wsi 24
domy i 220 mieszkańców. W skład tych posiadłości wchodziły następujące
wsie: Czajków, Głuszyna, Helena, Klon, Kraszewice, Kuźnica Grabowska,
Mielcuchy, Muchy, Palaty, Salamony i Smolarnia.
Słownik
geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom IV, s.
158 wydawany w latach 1880-1914 przynosi następującą informacje o Klonie:
Klon, kol.,
powiat wieluński, gm. Kuźnica Grabowska, par. Kraszewice, Odl. 36 w. od
Wielunia, ma 26 dm., 312 mk,, 38 osad, 1152 mr. gruntu.
Jest
to dosyć duża wieś, rozrzucona wśród lasów. Dzieli się na następujące kolonie: Zadki,
Klon, Niemce, Dziwińskie, Kopna i Studziańskie.
Wg
przekazu ustnego przed rokiem 1939 istniała kolonia Niedźwiadek licząca 12 domów. W czasie II wojny
światowej została spalona przez Niemców.
Wyżej
wymienione kolonie rozbudowały się na ziemiach, które przed rokiem 1927
należały do majątku Kuźnicy Grabowskiej, którego właścicielem był Oksner. W
roku 1927 rolnicy nabyli ziemie na własność. W roku 1934 mieszkała w Klonie 1 rodzina żydowska, 1 rosyjska, 1
niemiecka i 1 francuska.
W
latach 80-tych wioska Klon została połączona z Czajkowem drogą asfaltową.
Uruchomiono komunikację PKS. W latach 90-tych wybudowano w Klonie
wodociąg i przeprowadzono telefonizację. Dzięki temu życie mieszkańców stało się o wiele
łatwiejsze.
Klon liczy obecnie około 900
mieszkańców.
Oświata
Do roku 1925 dzieci uczęszczały do szkoły podstawowej w Czajkowie. Chętnych uczyć się było bardzo niewielu. Ludność miejscowa w tych czasach nie odczuwała potrzeby kształcenia się, dlatego szkołę podstawową ukończyło zaledwie kilka osób. Początek istnienia publicznej szkoły podstawowej w Klonie datuje się od 1 października 1926 roku. Liczyła ona wówczas 95 dzieci i mieściła się w budynku prywatnym. W roku szkolnym 1934/35 była już w Klonie pełna szkoła podstawowa licząca 6 klas i 179 uczniów.
Do roku 1925 dzieci uczęszczały do szkoły podstawowej w Czajkowie. Chętnych uczyć się było bardzo niewielu. Ludność miejscowa w tych czasach nie odczuwała potrzeby kształcenia się, dlatego szkołę podstawową ukończyło zaledwie kilka osób. Początek istnienia publicznej szkoły podstawowej w Klonie datuje się od 1 października 1926 roku. Liczyła ona wówczas 95 dzieci i mieściła się w budynku prywatnym. W roku szkolnym 1934/35 była już w Klonie pełna szkoła podstawowa licząca 6 klas i 179 uczniów.
W
tamtym czasie działała w Klonie tylko jedna organizacja społeczna tj. Straż
Pożarna.
W
czasie II wojny światowej Niemcy doszczętnie zniszczyli wszelkie zbiory
znajdujące się w szkole podstawowej. Nie pozostało nic. Szkoła przestała
istnieć. Przeżycia związane z II wojną światową sprawiły, że ludzie zaczęli
zupełnie inaczej myśleć. Całkowicie zmienił się stosunek do nauki, zaczęto
dostrzegać znaczenie szkolnictwa. Zaraz po zakończeniu różnych działań
społeczeństwo Klonu z własnej inicjatywy zaczęło organizować nauczanie dzieci.
W roku 1949 oddano do użytku nowy i wygodny budynek szkolny. Szkoła podstawowa funkcjonowała tutaj do reformy 1999 roku, kiedy to krótko funkcjonowało w tym budynku gimnazjum w Czajkowie.
Rzemiosło i handel
Podstawowe
informacje dotyczące rzemiosła i handlu Klonie pochodzą z roku 1929.
Klon w 1929 roku
liczył 781 mieszkańców. Handel bydłem prowadził tutaj Sz. Krowiarski a
artykułami kolonialnymi A. Goldbart, C. Unikowska i M. Unikowska. Rzemiosłem
trudnili się: A. Wróbel (cieśla), Fr. Baś (kowal), W. Gołdyn (krawiec), M.
Pacyna (wiatrak).
W okresie II wojny światowej działała tu grupa desantowa partyzantki radzieckiej ( artykuł z Czasu Ostrzeszowskiego 8.09.2010 s.13
Obiekty kultury sakralnej w Klonie
Klon w XVIII wieku należał do parafii Giżyce, od 1872 do parafii Kraszewice a od 1919 do parafii Czajków.
W 1963 roku po usunięciu religii ze szkół na terenie parafii Czajków powstały cztery punkty katechetyczne: m.in. w Klonie - w domu Józefa Błaszczyka.
W 1965 Józef Błaszczyk z Klonu przyjął święcenia kapłańskie i w parafii odbyły się Prymicje.
Ze względu na podeszły wiek proboszcza ks. Wodzisławskiego zadanie budowy kaplicy w Klonie otrzymuje wikariusz ks. Stanisław Mędera. Podczas wizytacji biskupiej w dniach 9-10 mają 1977 roku mogł pochwalić się kaplicą w stanie surowym, przykryta dachem, wytynkowaną i wybiałkowaną z instalacją elektryczną. Kaplica otrzymuje tytuł św. Antoniego przez ks. Bp. Franciszka Musiela.
kaplica p.w. św. Antoniego w Klonie (fot.arch. 2010)
27 września 1987 r.
odbyła się uroczystość ślubów wieczystych pochodzącej z Klonu siostry Marii Błaszczyk
ze Zgromadzenia Sióstr Nazaretanek.
O przywiązaniu do wiary przodków mieszkańców świadczą liczne krzyże i kapliczki
kapliczka w lesie (fot.arch. 2010)
Krzyż - Klon (Niemce)(fot.arch. 2010)
Krzyż - Klon (Niemce) (fot.arch. 2010)
Krzyż - Klon (Zadki)(fot.arch. 2010)
Krzyż - Klon (Zadki) (fot.arch. 2010)
Kapliczka - Klon (Niemce) (fot.arch. 2010)
Krzyż - Klon (Dziwińskie) (fot.arch. 2010)
28 sierpnia 2017
Spichlerz dworski z Kuźnicy Grabowskiej - historia i współczesność
Kuźnicki spichlerz został uwieczniony na rycinie wybitnego grafika kaliskiego i regionalisty p.Władysława Kościelniaka http://www.info.kalisz.pl/grafika/img047.htm
(w) Władysław Kościelniak, Piękno Ziemi Kaliskiej, Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
1989, Wydanie I Internetowe, Krzysztof Płociński, marzec 1998
1989, Wydanie I Internetowe, Krzysztof Płociński, marzec 1998
KATALOG ZABYTKÓW SZTUKI W POLSCE, z 1958 ( udostępniła p. Magdalena Jeziorna) tak opisywał ten zabytek:
Spichlerz dworski.
Zbudowany 1800. Odnowiony 1953-54. Drewniany konstrukcji zrębowej. Na rzucie prostokąta.
Od frontu podcień wsparty na sześciu profilowanych słupach z zastrzałami. Wnętrze
podzielone czterema słupami. Dach czterospadowy gontowy. Odrzwia z data budowy na nadprożu, w nich
drzwi klepkowe. W okienkach kraty kowalskie
zdjęcie archiwalne spichlerza (prawdopodobnie lata 60-te XX wieku)
Spichlerz
dworski w Kuźnicy Grabowskiej został zbudowany w 1800 roku. Większość czasu
służył do przechowywania zboża. Spichlerz był parterowy (z użytkowym strychem)
na rzucie prostokątnym konstrukcji zrębowej, od frontu na 6 słupach.
W dniach
24-26 lutego 1863 roku posłużył jako miejsce zakwaterowania oddziału powstańców
styczniowych pod dowództwem Józefa Oxińskiego. W roku 1954
spichlerz został gruntownie odnowiony.
W latach
1980 - 1997 roku służył miejscowemu społeczeństwu jako izba regionalna, w
której znajdowały się krosna, hełmy żołnierzy niemieckich, przyrządy do
mielenia zboża, stare radia, instrumenty muzyczne, żelazka na duszę, itp. W zimie 1995
roku dach spichlerza zawalił się pod ciężarem śniegu.
Spichlerz
z Kuźnicy Grabowskiej został zmontowany w latach 1996-99 ze środków Generalnego
Konserwatora Zabytków WKZ-Kalisz, na terenie Oddziału Literackiego MOZK –Dworek
Muzeum Marii Dąbrowskiej w Russowie ( gmina Żelazków, powiat kaliski).
Przekazanie nastąpiło 24 września 1999 roku.
Uczniowie naszej szkoły zwiedzili spichlerz już po rekonstrukcji.
wycieczka szkolna SP w Kuźnicy Grabowskiej w Russowie ( około roku 2000)
W
lutym 2013 z okazji 150 rocznicy powstania styczniowego prof. nadzw. dr hab. inż. Zdzisław Małecki prezes Polskiego
Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej Ziemi Kaliskiej
zainstalował
obok spichlerza tablicę upamiętniającą bitwę powstania styczniowego pod Kuźnica
Grabowską.
Muzeum M.
Dąbrowskiej w Russowie k/Kalisza – Spichlerz z Kużnicy Grabowskiej, w którym
nocowali powstańcy styczniowi 24/25/26.02.1863r
fot. Zdzisław Małecki (2013)
Stan obecny wraz z opisem możemy zobaczyć na portalu skanseny.net
"Spichlerz folwarczny z 1800 roku ze wsi Kuźnica Grabowska. Budynek
szerokofrontowy o konstrukcji zrębowej z łączeniem naroży na "rybi ogon"
mieszanej z łątkową. Od frontu podcień wsparty na sześciu słupach. Dach
czterospadowy kryty gontem. Fundament z rudy darniowej."
Subskrybuj:
Posty (Atom)