Strony

2 kwietnia 2018

Ludność parafii Giżyce oraz filii Kraszewice w świetle wizytacji z XVIII wieku


Ludność parafii Giżyce w świetle wizytacji  z lat 1719 – około 1763

1719
1728
1752
około  1763
brak danych
parafian 500, Pilarz-luteranin
parafian 500
Żyd z zoną w karczmie w nowej kolonii zwanej Rzeczka

Ludność parafii Kraszewice- fila Giżyc w świetle wizytacji  z lat 1719 – około 1763

1719
1728
1752
około  1763
do spowiedzi  97 parafian
(prawdopodobnie błąd drukarski –powinno być 970 parafian -JK)
parafian 970, luteranie: Zeydlic z żoną arendarz Kuźnicy
parafian 940
brak danych

Miejscowości w parafii  Giżyce w latach 1719 – około 1763

1719
1728
około  1763
Giżyce, Mączniki, Zamoście, Niwiska, Raduchów, Ostrów, Pieczyska
Giżyce, Mączniki, Niwiska, Zamoście, Raduchów, Ostrów, Pieczyska, Kuźnica
Giżyce,  Ostrów Mączniki, Zamoście, Niwiska, Pieczyska, Raduchów, Pustkowia koło wsi  Ostrów -16, Pieczyska,

Miejscowości w parafii  Kraszewice- filia Giżyce w latach 1719 – około 1763

1719
1728
około  1763
Kraszewice, Głuszyn, Czajków, Rostoga, Pustkowia -45
Kraszewice z pustkowiami
Kraszewice, Rostoga, Głuszyna, Czajków, Pustkowia zwane nowymi koloniami - 70


Sławomir Zabraniak. Tytuł: Dekanat kaliski i jego dziekani (1625-1763) Źródło: Rocznik Kaliski. - 2012, t. 38, s. 37-56 p-ISSN: 0137-3501

18 marca 2018

Konsekracja kraszewickiej świątyni - 10 maja 1906r


W schematyzmie diecezjalnym z 1916 r. pojawia się po raz pierwszy wzmianka o parafii w Kraszewicach, że kościół został konsekrowany przez bp. Stanisława Zdzitowieckiego w 1906 r. 
 







Więcej o postaci biskupa:

Źródło zdjęcia ks.bp. Zdzitowskiego: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Sygnatura: 1-R-189

Kościół parafialny pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kraszewicach ufundowany przez parafian, wybudowany został w latach 1882 – 1887 staraniem ówczesnego proboszcza parafii ks. Piotra Kobylińskiego. Świątynia wzniesiona została na miejscu wcześniejszych drewnianych kościołów istniejących od II połowy XVII wieku. Obecny kościół murowany zbudowany został na podstawie projektu znanego architekta, ówczesnego budowniczego guberni kaliskiej, Józefa Chrzanowskiego (1844 – 1907 r.). Obiekt reprezentuje cechy charakterystyczne dla stylu neogotyckiego.

 fot. Magdalena Jeziorna (widok współczesny)

16 marca 2018

Skrócony opis dziejów kościoła w Kraszewicach

Ciekawe opracowanie dotyczące dziejów kraszewickiego kościoła autorstwa pana Stanisława Jeziornego - wieloletniego naczelnika i wójta gminy Kraszewice można przeczytać pod adresem:

http://www.kraszewice.pl/asp/pliki/20180205/opis_kosciola.pdf

 Zachęcam do lektury tego szkicu zainteresowanych dziejami naszej małej ojczyzny.

4 marca 2018

Dzieje Parafii Czajków


Dzieje Parafii Czajków - opublikowane na łamach Naszych Stron Ostrzeszowskich ( wydanie gazetowe)

 cz.1
NASZE STRONY OSTRZESZOWSKIE 32/2017 s.9

cz.2
NASZE STRONY OSTRZESZOWSKIE 33/2017 s.9


12 lutego 2018

Młyny wodne, olejarnie, tartaki i wiatraki w gminach Kuźnica Grabowska i Skrzynki w latach 1918-39

  Wiatrak p. Barszczyka (widok po 1945)

Młyny wodne to budowle z urządzeniem do przemiału ziarna na mąkę i kaszę, poruszanym za pomocą koła wodnego lub turbiny wodnej, usytuowana nad rzekami. Jeszcze 100 lat temu były naturalnym elementem naszego krajobrazu. Podobnie było z wiatrakami.


Młyny wodne, olejarnie, tartaki i wiatraki w gminie Kuźnica Grabowska z siedzibą
w Czajkowie



Źródło:
Jan Książek, Powiat wieluński w latach 1918-1939, Rocznik Wieluński 1 (2001), 111-174, s. 171

W omawianym okresie pojawia się pierwsza jaskółka nowoczesności młyn parowy w Kuźnicy Grabowskiej Karola Oxnera i Chaima Lubrzyńskiego.

 maszyna parowa







Zdjęcia pochodzą z lat 90-tych XX wieku

W ramach poznawania naszego dziedzictwa powstała praca jednego z uczniów SP w Kuźnicy Grabowskiej opisująca młyn. Niestety nie zachowała się informacja o autorze pracy. Może się przypomni.



         Młyn w Kuźnicy Grabowskiej powstał przed wojną w 1933 r. Kierownikiem młynu był wtedy pan Rusek, jego pracownikami – panowie : Zalewski, Wieczorek, Kowalczyk. W czasie wojny kierownikiem był pan Korner. Mąka przeznaczona była dla ludności okolic, do wypieku chleba. Po wojnie młyn przejęła „ Samopomoc Chłopska. Około 1951roku młyn przekazano gminie, Kuźnica Grabowska.. Kierownikiem młynu był wtedy Józef Kowalczyk a pracownikami byli panowie: Błaszczyk, Zalewski i Wieczorek. Mąka mielona w młynie była wymieniana na żyto w Błaszkach. Młyn był wtedy napędzany maszyną parową, w której palono trocinami i drzewem. Gdy gmina z Kuźnicy Grabowskiej przeszła do gminy w Kraszewicach to młyn został przyłączony do GS. Samopomoc Chłopska.

         Pierwszym prywatnym właścicielem młynu był Jan Czaja, u którego pracowali: Edward Kubiak, Piotr Piądło, Andrzej Łuczak, Marian Zadka. Obecnym właścicielem jest Tomasz Matuszewski. Posiada również swoją piekarnię w Opatówku, gdzie jest wypiek pieczywa z mąki kuźnickiego młynu.

        Młyn znajduje się około ośmiuset metrów od głównej drogi. Obok młyna znajduje się drewniany tartak, odnawiana stacja obsługi, plac na którym stoi rębak, obok placu znajduje się składownia na mąkę i paleciarnia.                                                 
Młyn składa się z trzech piętr wraz z piwnicą. Zbudowany jest z czerwonej cegły i wytynkowany. Obecnie wyposażony jest w:

-          zbiornik na zboże, który może pomieścić 10 ton,

-          zbiornik na mąkę, który może pomieścić 3 tony,

-          zbiornik na otręby, który może pomieścić 3 tony,

-          dwa mlewniki,

-          dwu- działowy osiewacz,

-          transmisja dolna, łuszczarka, cztery walce, podnośniki i elewatory.

        Ogólnie młyn może podnieść dwadzieścia osiem ton zboża i mąkiObecnie pracuje tam dwóch pracowników:Piotr Piądło, Bogdan Szala


       Opracowany tekst został napisany na podstawie informacji Antoniego Kędzi (1924) i Piotra Piądło (pracownika).



Słowniczek pojęć

mlewniki – zdrabniają zboże,

walce – mielą zboże,

osiewacz – przesiewa mąkę,

podnośniki – podnoszą mąkę z góry na dół,

transmisja dolna – przenosi zboże,
łuszczarka – oczyszcza zboże.

Wspomnienie o młynach p. Reginy Żurawskiej w 1999 roku spisał Paweł Żurawski.
Pozostałości młyna wodnego znajdują się na Podkuźnicy na łące pana Karkoszki. Młyn napędzany był strumieniem wody z rzeki Łużycy. Przed II wojną światową należał do pana Głownikowskiego a następnie do jego zięcia p. Karkoszki.  W młynie mielono zboże na mąkę i na paszę dla zwierząt. Zboże przywożono tutaj z Kuźnicy Grabowskiej i pobliskiej okolicy.
W okolicznych miejscowościach znajdowało się kilka młynów. Młyny napędzane wiatrem znajdowały się na Salamonach, na Jajakach , w Czajkowie i na Basiach. W czasie drugiej wojny światowej większość urządzeń z młynów zostało zrabowanych przez Niemców a budynki spalono, inne funkcjonowały ale pobierano od nich wysokie opłaty. Młyn na Podkuźnicy nie istnieje od 1942 kiedy to został rozgrabiony przez Niemców. Obecnie młyn jest w kompletnej ruinie, pozostało jedynie koło turbiny i fundamenty, drewniany budynek rozpadł się w trakcie wichury.                                    

Młyn Zelmana-Grzyba- Homieji w Czajkowie 


 Pozostałości wiatraków w Salamonach ( koniec lat 90-tych XX wieku)
 Wiatrak p. Klimka

Młyny wodne, olejarnie, tartaki i wiatraki w gminie Skrzynki z siedzibą w Kraszewicach


Źródło:
Jan Książek, Powiat wieluński w latach 1918-1939, Rocznik Wieluński 1 (2001), 111-174, s. 172


Wiatraki z Salamon z końca XIX wieku został uwieczniony na rycinie wybitnego grafika kaliskiego i regionalisty p.Władysława Kościelniaka http://www.info.kalisz.pl/grafika/images/img076.jpg(w) Władysław Kościelniak, Piękno Ziemi Kaliskiej, Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1989, Wydanie I Internetowe, Krzysztof Płociński,  marzec 1998