Strony

16 maja 2020

220 lat spichlerza dworskiego z Kuźnicy Grabowskiej


Kuźnicki spichlerz został uwieczniony na rycinie wybitnego grafika kaliskiego i regionalisty p.Władysława Kościelniaka http://www.info.kalisz.pl/grafika/img047.htm
(w) Władysław Kościelniak, Piękno Ziemi Kaliskiej, Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
1989, Wydanie I Internetowe, Krzysztof Płociński,  marzec 1998


Dorosło już nowe pokolenie, które nie pamięta spichlerza w krajobrazie Kuźnicy Grabowskiej. Warto przypomnieć ten wycinek z dziejów dziedzictwa kulturowego naszego regionu. Jego budowa związana jest z szeregiem inwestycji jakie na przełomie XVIII i XIX poczynił ks. Michał Radziwiłł w starostwie grabowskim. Zacznijmy od wyjaśnienia czym był spichlerz. Był to budynek do przechowywania zapasów zboża.  Przez pierwsze 150 lat taką właśnie pełnił funkcje, będąc integralną częścią majątku w Kuźnicy Grabowskiej. W 1863 roku dwukrotnie obozowali w nim powstańcy.

KATALOG ZABYTKÓW SZTUKI W POLSCE,  z 1958 ( udostępniła p. Magdalena Jeziorna) tak opisywał ten zabytek:
Spichlerz dworski. Zbudowany 1800. Odnowiony 1953-54. Drewniany konstrukcji zrębowej. Na rzucie prostokąta. Od frontu podcień wsparty na sześciu profilowanych słupach z zastrzałami. Wnętrze podzielone czterema słupami. Dach czterospadowy gontowy.  Odrzwia z data budowy na nadprożu, w nich drzwi klepkowe. W okienkach kraty kowalskiej.

                Poniżej archiwalne zdjęcia spichlerza przesłane przez p. Andrzeja Padewskiego











W latach 1980 - 1995 roku służył miejscowemu społeczeństwu jako izba regionalna, w której znajdowały się krosna, hełmy żołnierzy niemieckich, przyrządy do mielenia zboża, stare radia, instrumenty muzyczne, żelazka na duszę, itp. W zimie 1995 roku dach spichlerza zawalił się pod ciężarem śniegu.

Spichlerz z Kuźnicy Grabowskiej został zmontowany w latach 1996-99 ze środków Generalnego Konserwatora Zabytków WKZ-Kalisz, na terenie Oddziału Literackiego MOZK –Dworek Muzeum Marii Dąbrowskiej w Russowie ( gmina Żelazków, powiat kaliski). Przekazanie obiektu muzeum nastąpiło 24 września 1999 roku.
 Uczniowie naszej szkoły zwiedzili spichlerz już po rekonstrukcji (około 2000) 

 W  lutym 2013 z okazji 150 rocznicy powstania styczniowego prof. nadzw. dr hab. inż. Zdzisław Małecki prezes Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej  Ziemi Kaliskiej zainstalował obok spichlerza tablicę upamiętniającą bitwę powstania styczniowego pod Kuźnica Grabowską. 



Muzeum M. Dąbrowskiej w Russowie k/Kalisza – Spichlerz z Kużnicy Grabowskiej, w którym nocowali powstańcy styczniowi 24/25/26.02.1863r
  fot. Zdzisław Małecki (2013)
Stan obecny wraz z opisem możemy zobaczyć na portalu skanseny.net
"Spichlerz folwarczny z 1800 roku ze wsi Kuźnica Grabowska. Budynek szerokofrontowy o konstrukcji zrębowej z łączeniem naroży na "rybi ogon" mieszanej z łątkową. Od frontu podcień wsparty na sześciu słupach. Dach czterospadowy kryty gontem. Fundament z rudy darniowej."