Zginęło wówczas z rąk hitlerowców 66 Polaków - mieszkańców Kuźnicy Grab. i okolicznych wsi.
Tablica upamiętniająca te wydarzenia umieszczona jest na frontowej ścianie starego budynku szkolnego w Kuźnicy Grabowskiej.
Fundatorem tablicy jest społeczeństwo okolicy; patronat sprawuje Szkoła Podstawowa w Kuźnicy Grabowskiej.
Tak
wspominał pod koniec osiemdziesiątych mroczne czasy okupacji mieszkaniec Kuźnicy
Grabowskiej leśniczy p. Józef Krzak „W
1940 r. wprowadziła się do kuźnickiego dworku żandarmeria niemiecka,
dwóch starszych stopniem żandarmów: Regler i Winter, oraz kilku zwykłych
żołnierzy. Traktowali oni Polaków mieszkających w Kuźnicy Grabowskiej bardzo
źle, odnosili się do nich z pogardą i z
byle błahego powodu surowo karali, a
karą było rozstrzelanie. Rozstrzelanie
wyglądało w ten sposób, że zatrzymanemu pod byle jakim pretekstem
Polakowi kazano biec przed siebie, a potem do niego strzelano. Następnego dnia
w raporcie napisano, że Polak zginął w trakcie ucieczki z żandarmerii, co było
nieprawdą. W taki to sposób zginęli między innymi: Nawrocki Władysław, którego syn - Marian mieszka
obecnie w Kuźnicy Grabowskiej i
Włodarczyk Józef. Byli oni stróżami majątku i zostali posądzeni o kradzież
maszyn, co również było tylko pretekstem do ich zamordowania. Dowódcę
posterunku żandarmerii niemieckiej nazywano katem, ponieważ z zimną krwią
wydawał rozkazy bestialskiego mordowania niewinnych Polaków. Liczba zabitych i
pomordowanych umieszczona jest na tablicy budynku, gdzie co roku zapalone są znicze
ku ich pamięci. Niemieccy żandarmi
wprowadzili godzinę policyjną. W ich
posiadaniu był pies - owczarek niemiecki, który pilnował posterunku. Był to
bardzo zły pies, atakował wszystkich Polaków, którzy po godzinie 19- tej
zjawiali się na ulicy lub przed domem. Nikomu nie wolno było wychodzić po tej
godzinie, nawet w bardzo pilnych i poważnych sprawach, takich jak np. pójście z bardzo chorym dzieckiem do
lekarza. Pogryziona została przez psa
mieszkanka Kuźnicy Grabowskiej pani Janina Bednarek. Posterunek funkcjonował do
1941 r., a po wyjściu żandarmów, do
pałacyku wprowadziło się nadleśnictwo z nadleśniczym Rydlem na czele, zaś
niemieccy żołnierze przeprowadzili się do Kraszewic”.
Poniżej odnaleziona niedawno niezweryfikowana lista ofiar posterunku żandarmerii niemieckiej w Kuźnicy Grabowskiej
– autor nieznany
prawdopodobnie powstała około 1966 roku w czasie gdy odsłonięto tablice pamiątkową (odtworzona na podstawie notatki odręcznej). Być może uda się potwierdzić lub wykluczyć z tej listy wymienione poniżej osoby. Strona jest na bieżaco aktualizowana.
1. Józefa Pawelska
•
2. Marianna Kiełb
•
3. Bronisław Kiełb
•
4. Michał Pacyna - potwierdzone – zamieszkały w Klonie, ur. 28.10.1880 zastrzelony przez żandarma podczas zatrzymania w Kuźnicy Grabowskiej (razem z Józefem Rzepeckim) Grób Michała Pacyny
•
6. Jerzy Psikus - potwierdzone Jerzy Zygmunt Psikus ofiara egzekucji w Kuźnicy Grabowskiej czerwiec 1942 Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939-1945 - województwo kaliskie,1984, Warszawa
•
7. Józef Rzepecki
•
8. Franciszek Jeziorek
•
9. Mieczysław Karbowski potwierdzone Grób Mieczysława i Józefa Karbowskich
•
10. Józef Karbowski potwierdzone. Mieczysław i Józef Karbowscy zostali zastrzeleni przez
miejscowych żandarmów w czasie służby patrolowej w dniu 29.02.1940 r
•
11. Bolesław Karbowski
•
12. Władysław Nawrocki- potwierdzone ur. 12.06.1902 r., zamordowany 9 lipca 1940 r. w Kuźnicy Grabowskiej Grób Władysława Nawrockiego
Obaj byli stróżami w miejscowym majątku i zostali oskarżeni
o kradzież maszyn; zamordował ich dowódca miejscowego
posterunku żandarmerii.
•
14. Stanisław i Jan Tokarkowie potwierdzony Stanisław Tokarek (straty.pl) Źródło: Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939-1945 - województwo kaliskie, 1984, Warszawa, ofiara egzekucji, data śmierci 1940-01-08, miejsce śmierci KUŹNICA GRABOWSKA, okoliczności śmierci: Zastrzelony został,w pobliżu posterunku, przez żandarmów, podejrzany o posiadanie broni.
•
15. Stanisław Niedźwiedzki
•
16. Franciszek Sibiński
•
17. Jan Wróbel
•
18. Marcin Krzywaźnia
•
19. Stanisław Rozmarynowski ojciec
•
20. Henryk Rozmarynowski syn
•
21. Jan Wyrwas
•
22. Józef Wyrwas
•
23. Zadka – młody człowiek z Klonu
•
24. Józef Werski
•
25. Stanisław Lewek
•
26. Leon Lewek
•
27. Józef Zaborski
•
28. Leon Kaczmarek
•
29. Józef Niedzwiedzki
•
30. Zygmunt Niedźwiecki
•
31. Piotr Śmiatacz
•
32. Leon Mrówka
•
33. Stefan Rzepecki
•
34. Kiełb z żoną – leśniczy
•
35. Berski z Mielcuch
•
36. Jangas
•
37. Bolesław Piaskowski z Jeleni
•
38 Konstanty Pokuciński
•
39. Zaborowski - potwierdzone Zaborowski Władysław – ur. ok. 1905 r., ur. w Mielcuchach [gm. Czajków, pow. ostrzeszowski], syn Stanisława i Józefy (z d. Piaskowska), zam. w Klonie, żona Katarzyna (z d. Jeziorek) zamordowany przez żandarmów niemieckich w Klonie 24.01.1940 r. Grób Władysława Zaborowskiego
•
40. Józef Zdych
•
41. Doruch
•
42. Gołdyn
- młody człowiek
•
43. Kominiarz o niewiadomym nazwisku
•
44. Kliński
•
45.Wysota
•
46. Mężczyzna w średnim wieku trzymany kilka
dni w piwnicy a następnie zamordowany
•
47. Wolf – szesnastoletni chłopiec
•
48. Wincenty Owczarek
•
49. Przybyła z Grabowa
•
50. Woźniak z Dębicza
•
51. Stanisław Tokarek
•
52. Józef Wróbel
•
53. Rzepecki z Klonu
•
54. Leon Barliński
•
55. Marceli Przybył
•
56. Loredz
•
57. Borowczyk z Klonu
•
58. Marcin Krzywaźnia z Jeleni
•
59. Stanisław Wróbel
•
60. Jan Zdych
•
61. Stanisław Nowak
•
62. Przybyła z Kraszewic
•
63. Kaczmarek z Dębicza
•
64. Nowak z Dębicza
•
65. Musiałowicz – niewiadomego imienia (Stanisław) - potwierdzone Stanisław Musiałowicz (pozycja 65) zamordowany przez Niemców 20 kwietnia 1940 w wieku 52 lat i pochowany na cmentarzu w Kraszewicach.
•
66. Kliński z bratem
